nabije tych

postow ile sie da

Final Fantasy X to pierwsza gra serii, która zosta³a wydana na konsolê PS2. Od razu sta³a siê obowi¹zkowym tytu³em dla wszystkich posiadaczy tej konsoli. Nic dziwnego. Wspania³a grafika olœniewa ka¿dego, nawet najbardziej zrzêdliwego gracza. Gra jest kolejnym krokiem milowym serii. Ka¿da przesiadka sprzêtowa powodowa³a dalszy rozwój. Tak jest i tym razem. Dwuwymiarowe, prerenderowane t³a zast¹piono pe³nym trójwymiarem, dziêki czemu obraz nabra³ g³êbi. Wspaniale zrealizowano wygl¹d postaci. Wprowadzono mimikê twarzy a tak¿e ucz³owieczono zachowanie.

Amfetamina (nazwa systematyczna: 1-fenylo-2-aminopropan; znana rĂłwnieÂż jako: benzedryna, psychedryna, perwityna) – organiczny zwiÂązek chemiczny o silnym dziaÂłaniu psychotropowym pobudzajÂący oÂśrodkowy ukÂład nerwowy. Jest on mieszaninÂą racemicznÂą dwĂłch odmian prawoskrĂŞtnej (2S)(+)-1-fenylo-2-aminopropanu (dekstroamfetamina) i lewoskrĂŞtnej (2R)(-)-1-fenylo-2-aminopropanu (lewoamfetamina), ktĂłre ró¿niÂą siĂŞ dziaÂłaniem fizjologicznym.

Jej stereoizomer prawoskrĂŞtny S(+) dekstroamfetamina (deksedryna) dwukrotnie mocniej uwalnia noradrenalinĂŞ, jednak czterokrotnie sÂłabiej blokuje jej wychwyt zwrotny.

Amfetamina jest jednym z bardziej rozpowszechnionych spoœród nielegalnie rozprowadzanych œrodków psychotropowych. Uwalnia neuroprzekaŸniki z zakoùczeù nerwowych i blokuje ich wychwyt zwrotny. Enancjomer R(-) silniej uwalnia noradrenalinê, enancjomer S(+) uwalnia g³ównie dopaminê, oba enancjomery najs³abiej uwalniaj¹ serotoninê. Wskutek tego zwiêksza siê aktywnoœÌ uk³adu nerwowego i w efekcie pobudzany jest ca³y organizm. Amfetamina najczêœciej przyjmowana jest w formie siarczanu amfetaminy, rzadziej w postaci fosforanu, winianu czy higroskopijnego chlorowodorku.

Szkielet czÂąsteczki amfetaminy stanowi struktura fenyloetyloaminy, bĂŞdÂąca podstawÂą wielu innych substancji psychoaktywnych, na przykÂład: MDMA, MDA, MDE, DOM, DOB. Pochodne amfetaminy majÂą rĂłwnieÂż zastosowanie w medycynie (na przykÂład fentermina czy bupropion).
 WÂłasnoÂści chemiczne i fizyczne

Wolna zasada (free base)

W temperaturze pokojowej amfetamina jest higroskopijn¹, bezbarwn¹ ciecz¹ o w³aœciwoœciach silnie zasadowych i gêstoœci trochê mniejszej od wody. Amfetamina w postaci wolnej zasady na gor¹co matowi szk³o sodowe oraz niszczy gumê. Ma niezbyt przyjemny i charakterystyczny "mysi" zapach. Wolna zasada pozostawiona na ciele przez d³u¿szy czas powoduje trudno goj¹ce siê oparzenia, po³kniêta uszkadza œcianê ¿o³¹dka powoduj¹c dotkliwy ból.

Temperatura wrzenia: 97°C pod ciÂśnieniem 12 mmHg lub 203°C pod ciÂśnieniem 760 mmHg. Podczas destylacji z wodÂą tworzy azeotrop. RozpuszczalnoœÌ w wodzie ok. 15 g/l. RozpuszczalnoœÌ wody w amfetaminie ok. 170 g/l. Pozostawiona na wolnym powietrzu ciemnieje reagujÂąc z tlenem (tworzy polimeryczne produkty) oraz dwutlenkiem wĂŞgla tworzÂąc ciaÂło staÂłe – higroskopijny karbaminian (rac)-amfetaminy, ktĂłry pod wpÂływem wilgoci przechodzi w wĂŞglan. Przechowuje siĂŞ jÂą w ciemnych butelkach napeÂłnionych argonem lub azotem.

Sole amfetaminy

W celu zwiêkszenia trwa³oœci amfetaminê przeprowadza siê w sole amoniowe, najczêœciej siarczan diamfetaminy (zwany w uproszczeniu równie¿ amfetamin¹) (rozpuszczalnoœÌ w wodzie 110 g/l w 20°C) lub chlorowodorek amfetaminy (higroskopijny). Stosuje siê równie¿ jednozasadowy fosforan amfetaminy lub winian diamfetaminy. Obie sole rozpuszczaj¹ siê w wodzie lepiej ni¿ siarczan i nie s¹ higroskopijne. Wszystkie sole amfetaminy s¹ bia³ymi proszkami o gorzkim smaku.

Otrzymywanie

Amfetamina jest zwiÂązkiem o prostej strukturze, ktĂłry jest stosunkowo Âłatwo otrzymaĂŚ jako mieszaninĂŞ racemicznÂą. Jest pochodnÂą fenetylaminy (skrĂłt od β-fenyloetyloaminy).

(rac)-AmfetaminĂŞ produkuje siĂŞ najczĂŞÂściej w reakcji Leuckarta, tj. redukcyjnego aminowania benzylometyloketonu (fenyloaceton (BMK)) formamidem wzglĂŞdnie mrĂłwczanem amonu w obecnoÂści kwasu mrĂłwkowego lub przez kondensacjĂŞ aldehydu benzoesowego z nitroetanem w obecnoÂści n-butyloaminy i redukcjĂŞ powstaÂłego beta-nitrostyrenu glinowodorkiem litu (LiAlH4) do amfetaminy w bezwodnym THF lub eterze dietylowym. Sole amfetaminy uzyskuje siĂŞ w wyniku reakcji odpowiedniego kwasu w Âśrodowisku np. alkoholu etylowego lub propylowego w reakcji zobojĂŞtniania.

CzystÂą S(+)-amfetaminĂŞ uzyskuje siĂŞ w drodze rozdziaÂłu racematu.

DziaÂłanie fizjologiczne

Izomer o absolutnej konfiguracji S(+) amfetaminy wykazuje dziaÂłanie euforyzujÂące, zaÂś izomer R(-) ma dziaÂłanie bardziej obwodowe wykazujÂąc szkodliwe dziaÂłanie na serce. Powoduje zmiany w obrazie EKG charakterystyczne dla zawaÂłu miĂŞÂśnia sercowego.

Izomer S desynchronizuje pó³kule mózgowe oraz wywo³uje zmiany w obrazie EEG mózgu, które po jednokrotnym za¿yciu mog¹ utrzymywaÌ siê nawet do miesi¹ca. Czysty izomer S amfetaminy jest nieop³acalny do uzyskania w drodze totalnej syntezy, ma on dzia³anie bardzo podobne do kokainy.

Okres pó³trwania amfetaminy w organizmie wynosi 10 godzin dla d-izomeru i 13 godzin dla l-izomeru. Metabolizowana jest g³ównie odmiana S do BMK, który ma dzia³anie dra¿ni¹ce i p-metoksyamfetaminy, która ma dzia³anie psychotropowe (wywo³uje psychozy). Reszta, czyli w³aœciwie odmiana R, wydalana jest w stanie niezmienionym.
Efekty zaÂżycia:

    * silne pobudzenie psychomotoryczne
    * przyÂśpieszona akcja serca i szybki oddech
    * brak Âłaknienia
    * rozszerzenie Âźrenic
    * podwyÂższone ciÂśnienie krwi
    * bladoœÌ skĂłry
    * gonitwa myÂśli
    * wytrzeszcz oczu
    * jadÂłowstrĂŞt i ÂświatÂłowstrĂŞt
    * suchoœÌ w ustach
    * zmniejszona wraÂżliwoœÌ na bĂłl, g³ód oraz zmĂŞczenie
    * rozgadanie

Efekty uboczne:

    * zmniejszony lub zwiĂŞkszony popĂŞd pÂłciowy
    * problemy z erekcjÂą
    * drÂżenie miĂŞÂśni
    * szczĂŞkoÂścisk
    * wypÂłukiwanie witamin z organizmu

Przypomina to typowÂą reakcjĂŞ organizmu na silny, zewnĂŞtrzny stres - jednak ze wzglĂŞdu na dÂługotrwaÂłe blokowanie wydzielania noradrenaliny stan ten utrzymuje siĂŞ od 6 do 12 godzin po spoÂżyciu.

Po ustaniu dzia³ania œrodka, przewa¿nie ok. 20 godzin od pierwszego za¿ycia nastêpuje tzw. "zejœcie", co objawia siê poprzez silne zmêczenie organizmu, sennoœÌ, ogólne os³abienie i czêsto wysok¹ gor¹czk¹. Objawy ustêpuj¹ po ok. 30-40 min zazwyczaj, lecz czasem utrzymuj¹ siê nawet ca³y dzieù lub d³u¿ej w zale¿noœci od dawki. Pocz¹tkowo silne zmêczenie organizmu, niepokój, lêk, rozdra¿nienie i zdenerwowanie. PóŸniejsze objawy (na drugi dzieù) to ból miêœni, g³owy i narz¹dów wewnêtrznych brzucha, te objawy mog¹ utrzymywaÌ siê nawet kilkanaœcie godzin.

ZaÂżywanie amfetaminy

Amfetamina jest za¿ywana przez cz³owieka w ró¿nych celach:

    * jako uÂżywka (narkomania),
    * jako Âśrodek dopingujÂący w sporcie (w odpowiednio zmniejszonych dawkach),
    * jako Âśrodek pobudzajÂący zdolnoœÌ uczenia (stosowany przez niektĂłrych studentĂłw, a w ostatnim czasie rĂłwnieÂż uczniĂłw szkó³ Âśrednich, ktĂłrzy muszÂą w krĂłtkim czasie opanowaĂŚ znaczny zakres materiaÂłu),
    * jako Âśrodek wzmacniajÂący podczas dÂługotrwaÂłego wysiÂłku (amfetamina byÂła podawana podczas II wojny Âświatowej lotnikom wyruszajÂącym na dÂługie trasy),
    * w lecznictwie (np. w Stanach Zjednoczonych w terapii ADHD i narkolepsji - patrz Adderall). Dawki terapeutyczne sÂą wielokrotnie niÂższe od dawek "rekreacyjnych" - w USA jest to od 5 do 40 mg na dobĂŞ.
    * w celach odchudzajÂących (wysoka nadwaga)

Skutki uÂżywania

MoÂżliwe sÂą powaÂżne konsekwencje zdrowotne z powodu wyczerpania organizmu. W przypadku spoÂżycia duÂżych iloÂści mogÂą siĂŞ pojawiaĂŚ takie problemy jak:

    * zaburzenia wzroku i sÂłuchu,
    * arytmia serca, mogÂąca w skrajnych przypadkach powodowaĂŚ zawaÂł,
    * wycieĂączenie organizmu,
    * psychoza amfetaminowa.

Nastêpnego dnia po za¿yciu wystêpuj¹ objawy wyczerpania, takie jak np. potrzeba snu. Najskuteczniejszym lekarstwem jest przespanie kilku dodatkowych godzin. Po za¿ywaniu kolejnych dawek przez wiele dni (tzw. "ci¹g") mog¹ wyst¹piÌ objawy bardzo du¿ego wyczerpania organizmu, takie jak bardzo silna potrzeba snu, ogólna ospa³oœÌ, depresja, utrata wagi, spadek odpornoœci na infekcje, silne migreny i zawroty g³owy. Ju¿ pierwsze za¿ycie mo¿e doprowadziÌ do tak zwanej psychozy amfetaminowej.

Ze wzglĂŞdu na fakt, Âże amfetamina powoduje zanik poczucia gÂłodu i zmĂŞczenia – spoÂżywanie jej, po³¹czone z sytuacjÂą wzmoÂżonego wysiÂłku fizycznego (dyskoteka, uprawianie sportu ekstremalnego, ciĂŞÂżka praca fizyczna, duÂży wysiÂłek umysÂłowy), powoduje niekiedy bardzo powaÂżne konsekwencje na skutek wyczerpania i odwodnienia, ze zgonem w³¹cznie.

Osoby czĂŞsto spoÂżywajÂące amfetaminĂŞ mogÂą wpaœÌ w "ciÂąg amfetaminowy". Amfetamina nie powoduje uzaleÂżnienia fizycznego lub jest ono bardzo sÂłabe (moÂże objawiaĂŚ siĂŞ dusznoÂściami i lekkimi zawrotami gÂłowy w momencie odstawienia), wywoÂłuje jednak – jak kaÂżdy Âśrodek pobudzajÂący – uzaleÂżnienie psychiczne.

Amfetamina przyjmowana doÂżylnie w postaci stĂŞÂżonych roztworĂłw (zbliÂżonych do nasyconego) powoduje rozpad czerwonych krwinek i uwolnienie hemoglobiny. Amfetamina jako ligand tworzy z Âżelazem(II) zwiÂązki kompleksowe poprzez ktĂłre zachodzi utlenianie Âżelaza w hemoglobinie ze stopnia utlenienia +2 na +3, a wiec nieodwracalne tworzenie nieprzenoszÂącej tlenu methemoglobiny. Objawia siĂŞ to sinieniem koĂącĂłw palcĂłw oraz ust, co moÂże prowadziĂŚ do mikrouszkodzeĂą mĂłzgu z powodu niedotlenienia.

Wstrzykiwanie stê¿onych roztworów powoduje powstawanie zakrzepów w naczyniach, które mog¹ staÌ siê bezpoœredni¹ przyczyn¹ zawa³u serca lub zatorów w oœrodkowym uk³adzie krwionoœnym. Dodatkowym zagro¿eniem przy gwa³townym podaniu do¿ylnym stê¿onego roztworu amfetaminy jest ryzyko wylewu podpajêczynówkowego. Ryzyko to bardzo roœnie z wiekiem, gdy¿ naczynia trac¹ normaln¹ elastycznoœÌ, a wiêc i odpornoœÌ na wzrost ciœnienia.

Najczêstsz¹ przyczyn¹ œmierci po przedawkowaniu amfetaminy jest parali¿ miêœni oddechowych, a wiêc uduszenie siê lub zatrzymanie akcji serca wskutek arytmii lub zawa³u. Najczêstszymi powik³aniami s¹ mikrowylewy. Niewielka czêœÌ osób pope³nia samobójstwo wskutek psychozy amfetaminowej albo samookalecza siê w fazie odstawienia. Ratowanie osoby która przedawkowa³a polega na podaniu neuroleptyków blokuj¹cych receptory adrenergiczne i dopaminergiczne w celu niedopuszczenia do nadmiernego ich pobudzenia oraz leki obni¿aj¹ce ciœnienie, dalej leczeniu objawowym. W przypadku psychozy amfetaminowej podaje siê neuroleptyki (chlorpromazynê) domiêœniowo lub/i relanium do¿ylnie. Osoby uzale¿nione od amfetaminy s¹ bardzo wra¿liwe na neuroleptyki, tak wiêc zwykle wystarczaj¹ dawki o po³owê mniejsze ni¿ u osób nieuzale¿nionych.

Historia

W roku 1887 uzyskano po raz pierwszy w USA fenylopropanolaminĂŞ, pochodnÂą amfetaminy.

W roku 1910 dwĂłch amerykaĂąskich naukowcĂłw opisuje amfetaminĂŞ jako substancje pobudzajÂącÂą oÂśrodkowy ukÂład nerwowy.

W ciÂągu kilku lat powstaÂł szereg zwiÂązkĂłw o podobnym dziaÂłaniu. W roku 1927 uzyskano siarczan amfetaminy ktĂłry po niecaÂłych 6 latach trafiÂł do masowej produkcji. Podczas II wojny Âświatowej amfetamina byÂła powszechnie stosowanÂą substancjÂą przez wojska wszystkich wiĂŞkszych armii, pozwalajÂąc ÂżoÂłnierzom pozostaĂŚ czujnym w okopach czy odbyĂŚ dobowy lot bombowcem. Amfetamina zostaÂła zsyntetyzowana w latach 30. w USA i byÂła w czasie II wojny Âświatowej stosowana masowo przez ÂżoÂłnierzy amerykaĂąskich, z ktĂłrych kaÂżdy miaÂł w swoim ekwipunku jednÂą tabletkĂŞ 50 mg benzedryny, ktĂłrÂą miaÂł prawo zaÂżyĂŚ w sytuacji skrajnego zmĂŞczenia na polu walki, a alianckim zaÂłogom bombowcĂłw dalekiego zasiĂŞgu wydawano amfetaminĂŞ w formie "witaminizowanej czekolady".

Szacuje siĂŞ, Âże ÂżoÂłnierze amerykaĂąscy spoÂżyli w czasie II wojny Âświatowej ok. 2 milionĂłw tych tabletek. Badania epidemiologiczne po drugiej wojnie Âświatowej wykazaÂły piĂŞciokrotny wzrost zachorowaĂą na depresjĂŞ maniakalnÂą u ÂżoÂłnierzy, ktĂłrzy spoÂżywali wiĂŞcej niÂż jednÂą tabletkĂŞ benzydryny miesiĂŞcznie w stosunku do ÂżoÂłnierzy, ktĂłrzy nigdy z tych tabletek nie skorzystali.

ÂŻoÂłnierze siÂł zbrojnych III Rzeszy otrzymywali z kolei metamfetaminĂŞ w tabletkach o nazwie "Pervitim", w warunkach znacznej przewagi liczebnej Armii Czerwonej w czasie walk na froncie wschodnim Pervitim byÂł powszechnie wykorzystywany, miĂŞdzy innymi znajdowaÂł siĂŞ w ostatnich lotniczych transportach zaopatrzeniowych do oblĂŞÂżonego Stalingradu.

Zapiski lekarza osobistego Adolfa Hitlera dowodzÂą, Âże Hitler rĂłwnieÂż regularnie dostawaÂł zastrzyki z metyloamfetaminy, od 1942 roku aÂż do Âśmierci.

Amfetamina byÂła w USA legalnym lekiem, ktĂłry moÂżna byÂło kupiĂŚ bez recepty, aÂż do koĂąca lat 60 XX w. Stosowali jÂą masowo m.in. kierowcy ciĂŞÂżarĂłwek – jednak liczne przypadki Âśmierci z wyczerpania i powodowanie przez nich wypadkĂłw pod wpÂływem tego leku spowodowaÂły, Âże FDA zdecydowaÂła siĂŞ zakazaĂŚ sprzedaÂży amfetaminy bez recepty i zaliczyÂła jÂą do zabronionych ÂśrodkĂłw pobudzajÂących. Obecnie lek ten jest jeszcze czasami stosowany przy leczeniu g³êbokich depresji i ÂśpiÂączek, jest on jednak zastĂŞpowany przez bezpieczniejsze w uÂżyciu leki antydepresyjne nowej generacji takie jak Prozac

Historia nadu¿ywania amfetaminy, jak i innych œrodków pobudzaj¹cych, jest stosunkowo krótka. W latach 60. i 70., nadu¿ywane by³y g³ównie œrodki halucynogenne i uspokajaj¹ce. PopularnoœÌ amfetaminy wzros³a dopiero w latach 80., a zw³aszcza na pocz¹tku lat 90., kiedy wzros³o zapotrzebowanie na œrodki pobudzaj¹ce w zwi¹zku z mod¹ na wielodniowe imprezy taneczne techno, które wymaga³y od uczestników d³ugotrwa³ego wysi³ku fizycznego.

Sytuacja prawna

W Polsce, jak i w wielu innych krajach, posiadanie i rozpowszechnianie amfetaminy jest przestĂŞpstwem. W Polsce amfetamina zostaÂła wykreÂślona z lekospisu. W wielu innych krajach jest jednak nadal stosowana jako lek. W USA naleÂży do ÂśrodkĂłw Schedule II, czyli o duÂżym ryzyku naduÂżywania i pewnym, acz niewielkim zastosowaniu medycznym. Jest dostĂŞpna na receptĂŞ.

Kokaina (metylobenzoiloekgonina) - C17H21O4N - substancja pobudzajÂąca pochodzenia roÂślinnego. Odznacza siĂŞ duÂżym potencjaÂłem uzaleÂżniajÂącym. Jest to alkaloid tropanowy otrzymywany z liÂści krasnodrzewu pospolitego (koki) (Erythroxylon coca), ktĂłry pierwotnie porastaÂł tereny AndĂłw w Ameryce PoÂłudniowej.

 WÂłasnoÂści fizyczne

Czysta kokaina to bia³a, krystaliczna substancja, s³abo rozpuszczalna w wodzie, o temperaturze topnienia 98°C.

Kokaina wykazuje podobieĂąstwo strukturalne do innego alkaloidu - atropiny.

 Historia
Krzew koki

Indianie peruwiaĂąscy pierwsi zauwaÂżyli oddziaÂływanie liÂści koki. UÂżywali jej w celach obrzĂŞdowych, a takÂże podczas dalekich wypraw morskich. Thor Heyerdahl twierdziÂł, Âże dziĂŞki niej Indianie zasiedlili wyspy Polinezji
Kokaina zwiêksza wytrzyma³oœÌ i pozwala pokonywaÌ szybciej spore odleg³oœci pieszo.

Pierwsi zakazali uprawy i zaÂżywania koki Hiszpanie, kiedy w XVI wieku zdobyli Peru. Zakaz nie byÂł respektowany.

Kokainê pierwszy raz wyekstrahowa³ z koki Albert Niemann w 1860. W Niemczech chlorowodorek kokainy zaczêto stosowaÌ w medycynie w 1884. Jakkolwiek syntetyczne œrodki znieczulaj¹ce s¹ dzisiaj bardzo rozpowszechnione, kokainê nadal w pewnym stopniu wykorzystuje siê w stomatologii i okulistyce. Kokainê w 1879 r. zaczêto u¿ywaÌ w leczeniu uzale¿nienia od morfiny. Jednak czêœÌ pacjentów zaczê³a eksperymentowaÌ z za¿ywaniem obu œrodków.

Ju¿ w póŸnych czasach wiktoriaùskich u¿ywano kokainy dla rozrywki. Okreœla³ j¹ jako silnie stymuluj¹c¹ i rozjaœniaj¹c¹ umys³. Zygmunt Freud by³ kolejnym entuzjast¹ kokainy. Napisa³ piosenkê, w której s³awi³ walory tego œrodka. Opowiadanie Roberta Stevensona Doktor Jekyll i pan Hyde powsta³o podczas szeœciodniowej kokainowej sesji. Nieustraszony polarnik Ernest Shackleton bada³ Antarktykê wspomagaj¹c siê tabletkami o nazwie Forced March. Fikcyjna postaÌ literacka, bohater znanych powieœci detektywistycznych, Artura Conan Doyle'a - Sherlock Holmes, nie stroni³ od przyjmowania kokainy do¿ylnie.

Kokainê wkrótce sprzedawano ju¿ bez recepty. U¿ywano jej w ró¿nych medykamentach, lekarstwach na ból zêbów i napojach. Tak¿e w papierosach gwarantuj¹cych podnieœÌ ciê z depresji i w kokainowo-czekoladowych tabliczkach. Zachêcano kupuj¹cych zapewnieniami, ¿e kokaina z tchórza robi bohatera, z milczka gadu³ê i zmniejsza ból cierpi¹cym.

Kiedy kokainĂŞ zmiesza siĂŞ z alkoholem uzyskuje siĂŞ kokatylen. ByÂło to przyczynÂą popularnoÂści domieszkowania kokainÂą win - najbardziej znane Vin Mariani. Kokainowe wina zyskaÂły sobie smakoszy wÂśrĂłd premierĂłw, szlachty, a nawet papieÂży. Architekt FrĂŠdĂŠric Auguste Bartholdi stwierdziÂł, Âże gdyby posmakowaÂł Vin Mariani wczeÂśniej w swoim Âżyciu, zaprojektowaÂłby StatuĂŞ WolnoÂści kilka setek metrĂłw wyÂższÂą.

NapĂłj Coca-cola wszedÂł na rynek w 1886 jako mieszanka ekstraktĂłw krzewu koka i nasion drzewa kola. Reklamowano jÂą jako "wartoÂściowy napĂłj pobudzajÂący umysÂł i leczÂący wszystkie nerwowe przypadÂłoÂści". Do 1903 r., typowe opakowanie zawieraÂło okoÂło 60 mg kokainy. Dzisiejsza Coca-cola nadal zawiera ekstrakt z liÂści koki - The Coca-Cola Company importuje obecnie ok. 8 ton liÂści rocznie. Jednak zabieg ten skutkuje jedynie w walorach smakowych, gdyÂż narkotyk jest usuwany.

W tym samym roku 1886 nast¹pi³ wzrost doniesieù z ca³ego œwiata o nowych przypadkach kokainizmu i ostrych zatruciach kokain¹. CzêœÌ osób na skutek tego przesta³a ca³kowicie za¿ywaÌ kokainê, inni przerzucili siê z zastrzyków na formê doustn¹ jako rzekomo mniej szkodliw¹. Rozpowszechnienie Coca-coli wspiera³o ten proces.

UÂżywanie kokainy stawaÂło siĂŞ wĂłwczas modne w pewnych krĂŞgach, takich jak artyÂści, intelektualiÂści, pisarze oraz gangsterzy.

W koùcu do opinii publicznej zaczê³a docieraÌ prawda o skutkach uzale¿nienia od kokainy. Po pierwszej wojnie œwiatowej kokaina zosta³a zakazana w wiêkszoœci paùstw. Wci¹¿ by³a jednak popularna, choÌ na zmniejszenie jej popularnoœci wp³ynê³o pojawienie siê heroiny.

PopularnoœÌ kokainy zwiêkszy³a siê ponownie w USA w latach siedemdziesi¹tych dwudziestego wieku i zaczê³a wypieraÌ marihuanê. W narkotyku zauwa¿yli interes Kolumbijczycy: bracia Fabio Ochoa, Jorge Ochoa i Juan David Ochoa, oraz Pablo Escobar, którzy stworzyli kartel narkotykowy z Medellin.

W 1996 r. gazeta San Jose Mercury News opublikowa³a seriê artyku³ów œledczych pt. Ciemny zwi¹zek (Dark Alliance), zarzucaj¹c spowodowanie epidemii kokainizmu w gettach amerykaùskich dzia³aniom œwiadomym i celowym CIA. Publikacja wywo³a³a spo³eczne oburzenie w USA, aczkolwiek nikt nie zosta³ poci¹gniêty do odpowiedzialnoœci karnej.

Kokaina w medycynie

W laryngologii i okulistyce stosuje siĂŞ 1% - 10% (rzadko 20%) roztwĂłr chlorowodorku kokainy w celu znieczulenia miejscowego ze wzglĂŞdu na Âłatwe przenikanie przez bÂłonĂŞ ÂśluzowÂą. Dawka jednorazowa nie moÂże przekraczaĂŚ 50 mg.

DziaÂłanie

    * Hamuje wychwyt zwrotny noradrenaliny przez neurony oÂśrodkowego i obwodowego ukÂładu nerwowego. Powoduje to:
          o silny skurcz naczyĂą krwionoÂśnych i wzrost ciÂśnienia tĂŞtniczego
          o rozszerzenie Âźrenic
          o rozkurcz miĂŞÂśniĂłwki oskrzeli
          o zahamowanie perystaltyki przewodu pokarmowego
          o zahamowanie wydzielania przez gruczoÂły Âślinowe.
    * hamowanie wychwytu zwrotnego dopaminy co powoduje:
          o w mniejszych dawkach - pobudzenie psychoruchowe, uczucie euforii, omamy
          o w wiĂŞkszych - depresja oÂśrĂłdka oddechowego w pniu mĂłzgu.
          o pobudzenie receptorĂłw β na obwodzie co wywoÂłuje:
                + dodatni efekt chronotropowy, dromotropowy i inotropowy na serce, a co za tym idzie wzrost ciÂśnienia tĂŞtniczego i zaburzenia rytmu serca co prowadzi do takich chorĂłb jak:
                      # miaÂżdÂżyca
                      # choroba wieĂącowa
                      # niewydolnoœÌ miĂŞÂśnia sercowego
                + nadczynnoœÌ tarczycy.

Narkotyk

Proszek
Kokaina - proszek

Kokaina ma postaÌ œnie¿nobia³ego lub ¿ó³tawego proszku i wystêpuje w formie zwi¹zanej w sole. Przed wprowadzeniem na rynek jest mieszana z innymi substancjami, wype³niaczami, w celu zwiêkszenia objêtoœci. Substancje u¿ywane w tym procesie to soda kuchenna, cukry (takie jak laktoza), glukoza, inozytol, mannitol i lokalne œrodki znieczulaj¹ce, takie jak lidokaina. Ta postaÌ kokainy jest rozpuszczalna w wodzie, dziêki czemu mo¿na j¹ wypiÌ lub wstrzykn¹Ì.

Wolna zasada kokainy (freebase cocaine)

KokainĂŞ proszkowÂą moÂżna oczyÂściĂŚ poprzez dodanie zwiÂązkĂłw amoniaku. Do roztworu dodaje siĂŞ nastĂŞpnie eter lub inny rozpuszczalnik organiczny, efektem czego jest oddzielenie siĂŞ substancji staÂłej od reszty roztworu. PoniewaÂż freebase jest czystszy od proszku, wielu uÂżywajÂących kokainĂŞ uwaÂża jÂą za zdrowszÂą formĂŞ narkotyku. Eter, jako niestabilna i Âłatwopalna substancja, moÂże siĂŞ zapaliĂŚ i eksplodowaĂŚ. JeÂśli zacznie siĂŞ paliĂŚ freebase przed caÂłkowitym wyparowaniem eteru moÂżna siĂŞ poparzyĂŚ. Wybuchy i poÂżary nastĂŞpujÂą czĂŞsto w nielegalnych laboratoriach.

Krak (crack)


Nazwa krak pochodzi od ang. slangu co oznacza ska³ê, a nie - jak siê przyjmuje w Polsce - pêkanie. Jest to kokaina oczyszczona z soli, która zosta³a przetworzona do postaci, któr¹ mo¿na jedynie paliÌ. Otrzymuje siê go z proszku. W przeciwieùstwie do freebase, przy jego otrzymywaniu nie ma potrzeby u¿ywania substancji ³atwopalnych. Proszek rozpuszcza siê w roztworze wodorowêglanu sodu i wody, a nastêpnie gotuje. Wtedy substancja sta³a wydziela siê z roztworu. Ostatnim etapem jest suszenie osadu.

W porĂłwnaniu z innymi formami kokainy krak jest silnie uzaleÂżniajÂący, o natychmiastowym, krĂłtkotrwaÂłym dziaÂłaniu (5 do 10 minut).

Narkotyk jest zaÂżywany poprzez podgrzewanie i wdychanie oparĂłw. Crack pojawiÂł siĂŞ w USA w latach osiemdziesiÂątych.

ZaÂżywanie kokainy

To w jakiej postaci i w jaki sposób kokaina jest za¿ywana, wp³ywa na intensywnoœÌ i czas doznaù, a tak¿e na szybkoœÌ powstawania uzale¿nienia. IntensywnoœÌ doznaù wynika z tego ile narkotyku dosta³o siê z krwi¹ do mózgu. Procent zaabsorbowanego narkotyku zale¿y równie¿ od przyjêtej dawki. Im wiêksza tym wiêksza czêœÌ wywrze swoje dzia³anie.

Im szybciej narkotyk dostanie siê do mózgu, tym szybciej odczuwalne bêd¹ efekty jego dzia³ania. D³ugoœÌ i intensywnoœÌ ich trwania jest zwi¹zana z metod¹ podania narkotyku. Efekt odurzenia odczuwalny jest nied³ugo po wziêciu kokainy i jest postrzegany jako bardziej intensywny, jeœli zosta³a ona wstrzykniêta lub wypalona. Odczucia psychotropowe, okreœlane jako high, s¹ powi¹zane z koncentracj¹ narkotyku w krwi, szczególnie krwi dop³ywaj¹cej do mózgu. Im szybciej kokaina dotrze do mózgu, tym wiêksze bêd¹ te odczucia; szybko równie¿ znikn¹. W rezultacie, te sposoby przyjmowania kokainy, które powoduj¹ szybkie i intensywne odczucia, powoduj¹ równie¿ krótsze trwanie tych efektów.
"ÂŚcieÂżki" kokainy na lusterku

G³ówne metody wprowadzenia kokainy do organizmu to ¿ucie, wci¹ganie nosem, wstrzykiwanie i palenie:

    * Âżucie. ÂŻuje siĂŞ listki koki, ktĂłre zazwyczaj wymieszane sÂą z substancjÂą zasadowÂą (np. wapnem); przetrzymuje siĂŞ je miĂŞdzy dziÂąsÂłem a policzkiem wysysajÂąc soki. MoÂżna teÂż zaparzyĂŚ listki w wodzie i wypiĂŚ jak herbatĂŞ. Jest to sposĂłb maÂło wydajny ale nie nastrĂŞcza Âżadnych komplikacji spoÂłecznych i zdrowotnych (poza psuciem siĂŞ zĂŞbĂłw) wynikajÂących z uzaleÂżnienia.
    * wciÂąganie nosem. Wdychana nosem sproszkowana kokaina dostaje siĂŞ do krwiobiegu poprzez ÂśluzĂłwkĂŞ. Formowane sÂą podÂłuÂżne kreski, kaÂżda po okoÂło 35 mg, wciÂągane do nosa przez cienkÂą rurkĂŞ lub sÂłomkĂŞ (fifkĂŞ). TÂą drogÂą wchÂłaniane jest od 28% (dawka 64 mg) do 69% (przy dawce 96 mg). Kokaina wciÂągniĂŞta do nosa przedostaje siĂŞ do krwi po 3-5 minutach. Maksymalne efekty fizjologiczne sÂą odczuwalne po 40 minutach, a psychotropowe po 20. Czas trwania - do 60 minut po osiÂągniĂŞciu high'a.
    * wciÂąganie ustami tzw. "po kolumbijsku". Polega na bezpoÂśrednim wdychaniu sproszkowanej kokainy za pomocÂą dÂługiej cienkiej rurki, efekty po zaÂżyciu sÂą podobne jak przy wciÂągniĂŞciu nosem.
    * wstrzykiwanie. IgÂła jest uÂżywana do wprowadzenia rozpuszczonej kokainy bezpoÂśrednio do krwiobiegu. W ten sposĂłb narkotyk w caÂłoÂści dostaje siĂŞ do krwiobiegu z pominiĂŞciem wszystkich naturalnych systemĂłw obronnych organizmu. MoÂżna w ten sposĂłb naraziĂŚ siĂŞ na nastĂŞpstwa ewentualnego przedawkowania. Ten sposĂłb przyjmowania narkotyku wymaga sterylnych warunkĂłw. Tak podanej kokainie, dotarcie do mĂłzgu zabiera okoÂło jednej minuty. Czas potrzebny do osiÂągniĂŞcia maksymalnych efektĂłw psychotropowych i fizjologicznych jest krĂłtszy, niÂż w przypadku innych. Maksymalny efekt fizjologiczny pojawia siĂŞ juÂż po 10 minutach, a psychotropowy po 4. Oba trwajÂą po okoÂło 30 minut.
    * palenie. Wdychanie oparĂłw kokainy (freebase, crack) lub dymu do pÂłuc. Inhalacja sprawia, Âże kokaina dostaje siĂŞ do mĂłzgu po 19 sekundach, jakkolwiek tylko 30-60% dawki zostaje zaabsorbowane. Opary wdycha siĂŞ przez odpowiednio skonstruowanÂą fajkĂŞ. KokainĂŞ moÂżna teÂż wymieszaĂŚ marihuanÂą lub tytoniem i wypaliĂŚ jak papierosa. Palacze osiÂągajÂą maksymalny efekt fizjologiczny po dwĂłch minutach, a psychotropowy po minucie. Efekty te utrzymujÂą siĂŞ krĂłtko - od 10 do 30 minut.

Efekty psychotropowe

Na si³ê efektów wp³ywa iloœÌ przyjêtej dawki. Kokaina wp³ywa dodatnio na poziom dopaminy - odpowiedzialnej za oœrodki przyjemnoœci w mózgu. Powoduje odczucie euforii, zmniejsza niepokój i zwiêksza poczucie pewnoœci siebie, zw³aszcza w kontaktach miêdzyludzkich. Du¿e dawki kokainy, wprowadzone którymœ z efektywnych sposobów do organizmu, powoduj¹ euforyczne doœwiadczenia, które kreuj¹ jaskrawe, d³ugoterminowe wspomnienia, stanowi¹ce podstawê dla póŸniej pojawiaj¹cej siê ochoty na narkotyk. Przy wiêkszych dawkach powstaj¹ równie¿ halucynacje i paranoje, przypominaj¹ce objawy schizofrenii.

Kokaina wprowadza w stan, w którym ka¿da najmniejsza i najprostsza czynnoœÌ sprawia olbrzymi¹ radoœÌ i satysfakcjê. Cz³owiek staje siê niezale¿ny od opinii innych i bardzo pewny siebie. Niektórzy dopatruj¹ siê tu powi¹zaù z kensho, stanem znanym z filozofii religii wschodu, jednak warunkami koniecznymi do tego ostatniego s¹ te¿ wspó³czucie dla wszystkich czuj¹cych istot oraz widzenie œwiata takim jakim jest naprawdê. Po kokainie wspó³czucie raczej nie roœnie, a widzenie œwiata staje siê coraz bardziej zaburzone. Stan uboczny to lêki.

WÂłaÂściwoÂści uzaleÂżniajÂące

Kokaina uzaleÂżnia fizycznie oraz bardzo silnie uzaleÂżnia psychicznie

Po zaÂżyciu kokainy nastĂŞpuje okres euforii, a potem okres zÂłego samopoczucia, ktĂłry skÂłania do zaÂżycia kolejnej dawki.

Przyjemne efekty wywo³ywane przez kokainê s¹ przyczyn¹ powstania wewnêtrznego przymusu ci¹g³ego u¿ywania narkotyku pomimo niekorzystnych skutków, jakie mog¹ wyst¹piÌ. To ³aknienie jest spowodowane uzale¿nieniem psychicznym. Powoduje ci¹g³e zwiêkszanie dawek - wiêkszoœÌ osób nie potrafi narzuciÌ sobie œciœle okreœlonych iloœci. W pogoni za eufori¹, wiele osób czêsto ignoruje oznaki niebezpieczeùstwa.

Psychologiczne czynniki uzale¿nienia s¹ takie same dla kokainy jak i dla wszystkich psychoaktywnych narkotyków. Uzale¿niona od tego rodzaju narkotyków osoba mo¿e okazywaÌ chêÌ przyjmowania ich przez d³u¿szy czas, ni¿ to na pocz¹tku zak³ada³a. Przy d³u¿szym za¿ywaniu kokainy odczucia euforii, wiary w siebie i rozradowania zmniejszaj¹ siê, a ich miejsce zaczyna z wolna zajmowaÌ depresja, podenerwowanie i stany schizofreniczne (zjawisko tachyfilaksji). Czêsto, aby omin¹Ì te niemi³e konsekwencje, zwiêksza siê dawki do wiêkszych iloœci odlatuj¹c na kilka godzin, a nawet dni. Poniewa¿ taka osoba nie potrafi sama zmniejszyÌ iloœci branej kokainy lub ca³kowicie przestaÌ braÌ, okolicznoœci zwi¹zane ze zdobywaniem, przygotowaniem i za¿yciem narkotyku zabieraj¹ jej coraz wiêcej czasu. Osoby uzale¿nione alienuj¹ siê, staj¹ siê podejrzliwe i samolubne - coraz wa¿niejsze staje siê zdobycie narkotyku. W tym celu oszukuj¹, kradn¹ i pope³niaj¹ inne przestêpstwa. Ju¿ pierwsze za¿ycie kokainy powoduje siln¹ chêÌ siêgniêcia po ni¹ po raz kolejny. Zwa¿ywszy na wysok¹ cenê narkotyku i silne efekty uzale¿niaj¹ce, kokaina szybko zaczyna odgrywaÌ coraz wiêksz¹ rolê w ¿yciu za¿ywaj¹cego[potrzebne Ÿród³o].

Inne niebezpieczeĂąstwa

Efekty wymienione poniÂżej nie sÂą widoczne po pierwszym, drugim zaÂżyciu narkotyku jednak nasilajÂą siĂŞ z kaÂżdÂą kolejnÂą dawkÂą. Z czasem - zejÂścia po zaÂżyciu kokainy stajÂą siĂŞ coraz bardziej nieprzyjemne.

    * zaburzenia osobowoÂści
    * depresja, z prĂłbami samobĂłjczymi
    * psychoza pokokainowa - zaburzenia funkcjonowania spoÂłecznego, urojenia, w tym urojenia przeÂśladowcze

W przypadku uzaleÂżnionych:

    * krwawienia z nosa
    * zniszczenie bÂłony Âśluzowej
    * przedziurawienie przegrody nosowej.

Przedawkowanie

ÂŚmiertelnÂą dawkÂą sproszkowanej kokainy jest 500 mg. Natomiast wstrzykniĂŞcie juÂż 20 mg doÂżylnie, koĂączy siĂŞ ÂśmierciÂą spowodowanÂą poraÂżeniem oÂśrodka oddechowego (ÂśmierĂŚ przez uduszenie). Zanim to nastÂąpi, majÂą miejsce nastĂŞpujÂące objawy zatrucia ostrego:

    * drgawki
    * podwyÂższone ciÂśnienie krwi, koÂłatanie serca (przyÂśpieszone i niemiarowe bicie serca)
    * zablokowanie oÂśrodka oddechowego zlokalizowanego w mĂłzgu.
    * napady szaÂłu z jednoczesnym zamroczeniem

Po pewnym czasie mo¿e pojawiÌ siê znu¿enie, sennoœÌ, a w koùcu traci siê œwiadomoœÌ, co sprzyja ustaniu czynnoœci oddechowej.

ZewnĂŞtrzne oznaki uÂżywania

    * NadpobudliwoœÌ i wzmoÂżona aktywnoœÌ
    * Pobudzenie seksualne
    * Diametralna zmiana charakteru
    * ZwiĂŞkszona rozmownoœÌ, towarzyskoœÌ i pewnoœÌ siebie
    * Rozszerzone Âźrenice, sÂłabo reagujÂące na ÂświatÂło

Heroina (diacetylomorfina, C21H23NO5) - organiczny zwiÂązek chemiczny, pó³syntetyczny opioid, acetylowa pochodna morfiny, po raz pierwszy zsyntetyzowana w 1874, wykazujÂąca od niej okoÂło 3 - 5 krotnie silniejsze dziaÂłanie przeciwbĂłlowe w przypadku podania doÂżylnego, lecz krĂłtsze. Heroina jest silnym agonistÂą receptora opioidowego μ, δ, κ, podobnie jak jej endogenny odpowiednik - endorfina. DziĂŞki grupom acetylowym heroina szybciej niÂż morfina przechodzi przez barierĂŞ krew-mĂłzg. W mĂłzgu jest enzymatycznie metabolizowana do aktywnych terapeutycznie metabolitĂłw: 6-mono-acetylo-morfiny (6-MAM) i morfiny, stÂąd moÂżna spotkaĂŚ siĂŞ w stosunku do heroiny z okreÂśleniem proleku. Jest bardzo silnym Âśrodkiem narkotycznym, ktĂłry powoduje euforiĂŞ i bÂłogÂą apatiĂŞ. Prowadzi u stosujÂących jÂą osĂłb do rozwiniĂŞcia siĂŞ uzaleÂżnienia psychicznego i uzaleÂżnienia fizycznego. MoÂże byĂŚ stosowana doÂżylnie, do nosa w postaci tabaczki lub palona (wdychanie oparĂłw podgrzewanej heroiny). Ostatnia droga podania do ustroju nazywa siĂŞ chasing the dragon i jest popularna w krajach azjatyckich[6]. W niektĂłrych krajach (Wielkiej Brytanii, Szwajcarii i Holandii) farmaceutyczna postaĂŚ heroiny jest stosowana w leczeniu osĂłb silnie od niej uzaleÂżnionych i nie reagujÂących na zastĂŞpczÂą terapiĂŞ metadonem. W Wielkiej Brytanii heroina (diamorfina) w postaci chlorowodorku, pod nazwÂą handlowÂą Diagesil®, znajduje siĂŞ w rejestrze dostĂŞpnych lekĂłw. G³ównym wskazaniem do jej stosowania jest przewlekÂły bĂłl u pacjentĂłw bĂŞdÂących w stanie agonalnym. W Polsce heroina nie jest stosowana w lecznictwie.

 OgĂłlnie

W postaci czystej heroina jest bia³¹, sypk¹, bezwonn¹ substancj¹ o gorzkim smaku i temperaturze topnienia 173°C. Zaliczana jest do grupy depresantów. Heroinê otrzymuje siê poprzez acetylacjê morfiny, któr¹ z kolei wyodrêbnia siê z opium - mleczka makowego, b¹dŸ z suszonej s³omy makowej (makówka + ok. 15 cm ³odygi), pochodz¹cych z maku lekarskiego (Papaver somniferum). Heroina na czarnym rynku wystêpuje w kilku formach:

    * brown sugar - tania, zanieczyszczona odmiana heroiny
    * kompot - tania "polska heroina" wytwarzana ze sÂłomy makowej
    * "czysta heroina" - droga, wysoko przetworzona substancja o kolorze biaÂłym, do lekko beÂżowego o duÂżej zawartoÂści heroiny.

Do próbek z heroin¹, dostêpnych nielegalnie, dodawane s¹ inne substancje w celu zwiêkszenia zysku ze sprzeda¿y. Domieszki oraz zanieczyszczenia wp³ywaj¹ na kolor ulicznej heroiny (od bia³ego do ciemnobr¹zowego) oraz zmniejszaj¹ absorpcjê przez b³ony œluzowe w przypadku wci¹gania heroiny przez nos. ZawartoœÌ czystej substancji w heroinie sprzedawanej na ulicy mo¿e wahaÌ siê od 2-3% (ekstremalnie niska zawartoœÌ) do 98% (ekstremalnie wysoka zawartoœÌ). Analiza heroiny w porcjach sprzedawanych przez dilerów na ulicy (najczêœciej 100 miligramowe torebki) przeprowadzona przez FDA w 2005 wykaza³a zawartoœÌ czystej substancji wahaj¹c¹ siê od 7,3 - 75%.

Historia i odkrycie [edytuj]

Heroina zosta³a odkryta przez brytyjskiego chemika - C.R. Aldera Wrighta w 1874 roku. Alder Wright eksperymentowa³ z morfin¹ ³¹cz¹c j¹ z ró¿nymi kwasami w laboratorium znajduj¹cym siê w Medycznej Szkole Szpitala St. Mary w Londynie. Podczas gotowania bezwodnego alkaloidu morfiny z bezwodnikiem octowym na piecyku, otrzyma³ po kilku godzinach najsilniejsz¹ acetylow¹ pochodn¹ morfiny - diacetylomorfinê. Nastêpnie zwi¹zek wys³a³ do F.M. Pierce`a z Owens College w Manchesterze do analizy. Otrzyma³ tak¹ odpowiedŸ:
"Dawki (...) by³y wstrzykiwane podskórnie m³odym psom i królikom (...) z nastêpuj¹cymi rezultatami (...) g³êboka depresja, strach, sennoœÌ po podaniu, wra¿liwoœÌ oczu, zwê¿one Ÿrenice, znaczny œlinotok u psów, i niewielka sk³onnoœÌ do wymiotów w kilku przypadkach, ale ¿adnych aktualnych tendencji do tego teraz. Oddychanie pocz¹tkowo przyspieszone, póŸniej opóŸnione, akcja serca spowolniona i nieregularna. WyraŸny brak kontroli nad odruchami miêœniowymi, oraz utrata w³adzy w miednicy i tylnych ³apach, razem ze zmniejszeniem temperatury w odbytnicy o oko³o 4 stopnie".

Heinrich Dreser, chemik i pracownik laboratorium farmakologicznego koncernu Bayer w Elberfeldzie, zainteresowa³ siê substancj¹ odkryt¹ przez angielskiego chemika. Zauwa¿y³, ¿e diacetylomorfina jest du¿o silniejsza od morfiny i dostrzeg³ w niej olbrzymi potencja³ komercyjny, albowiem ju¿ od dawna poszukiwano œrodka, który móg³by zast¹piÌ uzale¿niaj¹c¹ morfinê w leczeniu bólu oraz kaszlu w schorzeniach uk³adu oddechowego, które wówczas gnêbi³y ludzkoœÌ, czyli w gruŸlicy i zapaleniu p³uc.

Po raz pierwszy w laboratorium firmy Bayer zsyntetyzowano heroinê w 1897. Dokona³ tego Felix Hoffmann - odkrywca Aspiryny oraz reakcji chemicznej pozwalaj¹cej produkowaÌ j¹ na skalê przemys³ow¹, podw³adny Dresera - w 14 dni po zsyntezowaniu kwasu acetylosalicylowego! Sam Dreser uparcie twierdzi³, ¿e heroina by³a wynalazkiem firmy Bayer, a nie Aldera Wrighta. Dresser przetestowa³ now¹ substancjê na zwierzêtach oraz wspó³pracownikach i samym sobie. Wszyscy czuli siê po jej za¿yciu, jak to okreœlili heroicznie (niem. heroisch), st¹d wziê³a te¿ swój pocz¹tek nazwa nadana substancji przez pracowników koncernu Bayer.

Podczas kongresu dla lekarzy Dreser opisaÂł heroinĂŞ jako 10x efektywniejszÂą w zwalczaniu kaszlu niÂż kodeina, a przy tym posiadajÂącÂą zaledwie 1/10 jej dziaÂłaĂą ubocznych. WedÂług Dresera heroina byÂła: silniejsza od morfiny w zwalczaniu bĂłlu, bezpieczna i nie powodowaÂła uzaleÂżnieĂą; krĂłtko mĂłwiÂąc "wonder drug".

W listopadzie 1898 heroina zostaÂła zarejestrowana jako lek i zostaÂła entuzjastycznie przyjĂŞta przez przedstawicieli Âświata medycyny. W 1900 roku pismo The Boston Medical and Surgical Journal napisaÂł, Âże posiada wiele zalet w porĂłwnaniu do morfiny, nie dziaÂła nasennie i nie ma obaw o powstanie uzaleÂżnienia. Dresser opublikowaÂł liczne artykuÂły na temat heroiny w czasopismach medycznych, rozpoczĂŞto przeprowadzanie badaĂą naukowych nad moÂżliwoÂściÂą zastosowania heroiny w leczeniu astmy, zapalenia oskrzeli i gruÂźlicy. Koncern rozesÂłaÂł tysiÂące prĂłbek, z etykietkÂą przedstawiajÂącÂą lwa i globus, do lekarzy w Europie i Stanach Zjednoczonych.

W 1899 roczna produkcja heroiny przez firmê Bayer wynosi³a 1 tonê. Lek by³ eksportowany do 23 krajów. Szczególnie popularna sta³a siê w USA w syropach przeciwkaszlowych. Na rynku znajdowa³y siê ró¿ne postacie leków z heroin¹: pastylki, tabletki, rozpuszczalne sole oraz eliksiry.

Coraz czĂŞÂściej zaczĂŞÂły pojawiaĂŚ siĂŞ pierwsze gÂłosy krytyczne. W 1902 francuscy i amerykaĂąscy naukowcy zaczĂŞli donosiĂŚ o przypadkach uzaleÂżnienia - heroinizmu... Do szpitali w Nowym Jorku, Filadelfii i innych miast wschodniego wybrzeÂża USA zgÂłaszaÂły siĂŞ osoby uzaleÂżnione. Zanotowano rĂłwnieÂż przypadki "rekreacyjnego stosowania heroiny". Te osoby czĂŞsto sprzedawaÂły metalowe odpady jako surowce wtĂłrne, aby pokryĂŚ koszty nielegalnego zakupu heroiny. W jĂŞzyku pojawiÂło siĂŞ okreÂślenie junkies. W 1914 stosowanie heroiny nieprzepisanej przez lekarza zostaÂło uznane w USA za sprzeczne z prawem. W 1919 sÂąd amerykaĂąski uznaÂł przepisywanie przez lekarzy heroiny na receptĂŞ dla osĂłb uzaleÂżnionych za nielegalne.

Bayer zaprzestaÂł produkcji heroiny w 1913. W 1920 Stany Zjednoczone w Dangerous Drugs Act zabroniÂły jakiejkolwiek produkcji i stosowania heroiny, nawet w celach medycznych.

NiespeÂłnienie oczekiwaĂą pokÂładanych w heroinie skÂłoniÂło Heinricha Dresera do zainteresowania siĂŞ odrzuconym projektem zwiÂązanym z syntezÂą kwasu acetylosalicylowego. Dreser przetestowaÂł na sobie pochodnÂą kwasu salicylowego i orzekÂł, Âże nadaje siĂŞ wspaniale do leczenia reumatyzmu. W lutym 1899 Aspiryna Bayer zostaÂła zarejestrowana, a zyski z jej sprzedaÂży szybko wypeÂłniÂły lukĂŞ po heroinie.

Heinrich Dreser - cz³owiek, który upowszechni³ heroinê - dorobi³ siê ogromnego maj¹tku na Aspirynie ju¿ w 1914. Jego pierwsza ¿ona zmar³a, a ich ma³¿eùstwo by³o bezdzietne. Mia³ tylko kilku przyjació³. Chodzi³y pog³oski, ¿e by³ uzale¿niony od heroiny. Stan jego zdrowia szybko siê pogarsza³. Tu¿ przed œmierci¹ ponownie siê o¿eni³. Zmar³ w 1924 w wieku 64 lat. Jako przyczynê podano wylew krwi do mózgu.

Mechanizm dziaÂłania i metabolizm

Heroina i jej metabolity dziaÂłajÂą agonistycznie (pobudzajÂąco) na receptory opioidowe mi, kappa i delta (μ, δ, κ), wywoÂłujÂąc zniesienie czucia bĂłlu, euforiĂŞ, depresjĂŞ oÂśrodkowego ukÂładu nerwowego, w tym oÂśrodka oddechowego oraz zwiotczenie miĂŞÂśni. Depresyjne dziaÂłanie heroiny na oÂśrodek oddechowy zwiÂązane jest z osÂłabieniem reagowania na zmiany stĂŞÂżenia CO2 i niedotlenienie. DziĂŞki dwĂłm grupom acetylowym heroina wykazuje silne wÂłaÂściwoÂści lipofilne, ktĂłre sprawiajÂą, Âże szybko przenika przez barierĂŞ krew-mĂłzg (w ciÂągu 15 - 20 sekund), osiÂągajÂąc wysokie stĂŞÂżenie w oÂśrodkowym ukÂładzie nerwowym. SiÂła i czas dziaÂłania heroiny zale¿¹ od drogi jej podania do organizmu. W przypadku iniekcji doÂżylnej efekt pojawia siĂŞ po upÂływie 1 - 2 minut, osiÂągajÂąc szczyt po 10 minutach, a dziaÂłanie przeciwbĂłlowe utrzymuje siĂŞ okoÂło 3 - 5 godzin. Uczucie euforii (rush, flash), ktĂłre prawie natychmiast towarzyszy doÂżylnemu podaniu heroiny, trwa zaledwie jednÂą do kilku minut, po czym nastĂŞpuje okres sedacji, ktĂłry trwa okoÂło godziny. Okres pó³trwania heroiny wynosi 15 - 30 minut, wedÂług innych ÂźrĂłdeÂł 1,3 - 7,8 min

W organizmie heroina ulega pod wpÂływem esteraz szybkiemu metabolizowaniu do 6-mono-acetylo-morfiny (6-MAM). Proces ten ma miejsce w wÂątrobie, mĂłzgu, sercu i nerkach. Maksymalne stĂŞÂżenie 6-MAM jest mierzone juÂż po upÂływie 0,7 - 2,7 min od doÂżylnego wstrzykniĂŞcia heroiny. Temu silnie lipofilnemu metabolitowi heroiny, o dÂłuÂższym okresie pó³trwania (do 54 minut), przypisuje siĂŞ bardzo duÂże powinowactwo do receptora oraz odpowiedzialnoœÌ za wszystkie natychmiastowe efekty heroiny. NastĂŞpnie 6-MAM ulega przemianie do morfiny, ktĂłra ma jeszcze dÂłuÂższy okres pó³trwania, wynoszÂący 2 - 3 godzin. Maksymalne stĂŞÂżenie morfiny jako metabolitu jest osiÂągane po upÂływie 3,6 - 8 minut od podania heroiny. PowstaÂła z heroiny morfina ulega w wÂątrobie zwiÂązaniu z kwasem glukuronowym (g³ównie w pozycji 3 i w mniejszym stopniu w pozycji 6) i w postaci rozpuszczalnych glukuronianĂłw (55%) zostaje wydalona przez nerki wraz z moczem, a tylko w maÂłym stopniu z ¿ó³ciÂą. W moczu obecna jest takÂże wolna morfina (10%) oraz niewielka iloœÌ 6-MAM (1,5%). 6-MAM jest metabolitem specyficznym jedynie dla heroiny, pozwalajÂącym na odró¿nienie jej od innych opioidĂłw w badaniu moczu narkomanĂłw. ObecnoœÌ w moczu 6-MAM Âświadczy o stosowaniu heroiny lub 6-MAM przez pacjenta. 6-MAM moÂżna wykryĂŚ w moczu do 24 godzin po uÂżyciu heroiny. Do innych metabolitĂłw heroiny zidentyfikowanych w niewielkich iloÂściach w ludzkim moczu nale¿¹: glukuronian normorfiny, kodeina, dwuglukuronian morfiny i eterosiarczan morfiny. Normorfina powstaje poprzez N – demetylacjĂŞ morfiny przy udziale cytochromu P450. TakÂże sprzĂŞÂżenie morfiny z kwasem glukuronowym w pozycji 6 ma silne dziaÂłanie przeciwbĂłlowe, lecz z trudem przechodzi przez barierĂŞ krew-mĂłzg.

MoÂżna teÂż spotkaĂŚ siĂŞ z poglÂądem, Âże sama heroina nie dziaÂła bezpoÂśrednio na receptor opioidowy, lecz jest prekursorem morfiny, szybko przenikajÂącym przez barierĂŞ krew-mĂłzg, znacznie szybciej od morfiny. Dopiero morfina uwolniona w mĂłzgu podczas metabolizowania heroiny odpowiadaÂłaby za efekty dziaÂłania w oÂśrodkowym ukÂładzie nerwowym. Heroina, w porĂłwnaniu do morfiny, charakteryzuje siĂŞ szybszym i silniejszym dziaÂłaniem farmakodynamicznym, ale czÂąsteczka heroiny wykazuje mniejsze powinowactwo do receptora opioidowego niÂż jej metabolity: 6-MAM, morfina i glukuronian morfiny (M6G). RĂłwnieÂż z tego powodu czĂŞsto uwaÂża siĂŞ, Âże heroina naleÂży do grupy prolekĂłw i jej efekty dziaÂłania sÂą gÂłownie konsekwencjÂą dziaÂłania metabolitĂłw. W osoczu proces hydrolizowania heroiny do 6-MAM, a nastĂŞpnie do morfiny, przebiega bardzo szybko. Po podaniu doÂżylnym stĂŞÂżenie heroiny w osoczu bardzo szybko zmniejsza siĂŞ i juÂż po upÂływie okoÂło 10 - 40 minut staje siĂŞ niemoÂżliwe do laboratoryjnego oznaczenia. Heroina ulega caÂłkowitemu zmetabolizowaniu, zanim ulegnie wydaleniu z organizmu – w moczu sÂą obecne jedynie jej metabolity
Efekty dziaÂłania

Heroina wykazuje nastĂŞpujÂące efekty dziaÂłania na organizm ludzki:

    * wpÂływa depresyjnie na oÂśrodkowy ukÂład nerwowy, w szczegĂłlnoÂści na oÂśrodek oddechowy,
    * znosi odczuwanie bĂłlu,
    * wywoÂłuje euforiĂŞ, sennoœÌ, bÂłogÂą apatiĂŞ, wprowadza w bÂłogostan i stan niewraÂżliwoÂści na przykre doznania,
    * zwĂŞÂża ÂźrenicĂŞ do wielkoÂści g³ówki szpilki,
    * spowalnia perystaltykĂŞ Âżo³¹dka i jelit,
    * kurczy zwieracze,
    * dziaÂła antydiuretycznie.

Dzia³aj¹c bardzo silnie przeciwbólowo heroina mo¿e maskowaÌ rozwój choroby w organizmie, która mo¿e zostaÌ zauwa¿ona dopiero w daleko zaawansowanym stadium. Heroina powoduje równie¿ zaburzenia w cyklu menstruacyjnym, a¿ do zaniku miesi¹czki w³¹cznie. U noworodków kobiet, które stosuj¹ heroinê wystêpuje zespó³ abstynencyjny.

Dawki i rozwĂłj tolerancji

Heroina wstrzykniêta do¿ylnie zaczyna dzia³aÌ po up³ywie kilkunastu sekund od podania i dzia³a przez oko³o 6 do 8 godzin (wed³ug innych Ÿróde³ 4-5 godzin), po czym pojawiaj¹ siê pierwsze objawy zespo³u abstynencyjnego (symptomy grypopodobne) i chêÌ ponownego jej przyjêcia. Postêpuj¹cy rozwój tolerancji organizmu na heroinê zmusza uzale¿nionego do zwiêkszania dawek w celu osi¹gniêcia po¿¹danego efektu. Jednorazowa dawka do¿ylna nowicjusza wynosi w przybli¿eniu 5-10 mg substancji, podczas gdy silnie uzale¿niona od heroiny osoba wstrzykuje do¿ylnie œrednio 20-40 mg (maks. 60 mg), czyli przyjmuje oko³o 300 do 500 mg heroiny na dobê. Heroina szybko i dobrze wch³ania siê przez b³onê œluzow¹ nosa oraz pêcherzyki p³ucne, omijaj¹c jednoczeœnie zjawisko efektu pierwszego przejœcia i po up³ywie 2 - 5 minut osi¹ga maksymalne stê¿enie. Okres pó³trwania heroiny w przypadku podania do¿ylnego, do nosa oraz inhalacji nie wykazuje znacz¹cych odchyleù, w przeciwieùstwie do biodostêpnoœci. Wci¹ganie przez nos oraz wdychanie oparów podgrzewanej heroiny prowadzi do pojawienia siê stanu intensywnej przyjemnoœci. Rush (flash) nie wystêpuje, gdy heroina zostanie podana doustnie lub doodbytniczo, notuje siê jedynie ³agodne uczucie euforii, zaœ w osoczu nie stwierdza obecnoœci heroiny i 6-MAM

Dawki stosowane przez osoby uzale¿nione s¹ bardzo zindywidualizowane i zale¿¹ m.in. od stopnia tolerancji, która w przypadku heroiny rozwija siê bardzo szybko, regularnoœci wstrzykiwaù, czasu uzale¿nienia oraz zawartoœci czystej heroiny w proszku sprzedawanym na ulicy. Podane dane liczbowe s³u¿¹ jedynie do zilustrowania zjawiska tolerancji i nie nale¿y siê nimi sugerowaÌ w innych celach. Ka¿dy cz³owiek reaguje inaczej na tê sam¹ dawkê narkotyku. Dawka bezpieczna dla jednej osoby mo¿e okazaÌ siê œmiertelna dla innej osoby. Dawki stosowane przez osoby mocno uzale¿nione od heroiny s¹ œmiertelne dla osób nieuzale¿nionych od tej substancji oraz dla osób uzale¿nionych w mniejszym stopniu.

PorĂłwnanie wÂłaÂściwoÂści heroiny i morfiny

Opakowanie z ampuÂłkami heroiny, dozwolonej w lecznictwie w Wielkiej Brytanii

Heroina wykazuje pewne ró¿nice farmakokinetyczne i kliniczne w porĂłwnaniu do morfiny. Heroina odznacza siĂŞ silniejszym, lecz krĂłtszym dziaÂłaniem przeciwbĂłlowym i przeciwkaszlowym niÂż morfina. W czasach przedwojennych byÂła dostĂŞpna bez recepty jako lek na kaszel pod nazwÂą Heroin. Charakteryzuje siĂŞ bardziej intensywnym wpÂływem na oÂśrodkowy ukÂład nerwowy – odurzenie heroinÂą wywoÂłuje bÂłogostan, ogĂłlne poczucie, Âże "zÂło zniknĂŞÂło". Efekty dziaÂłania pojawiajÂą siĂŞ szybciej niÂż po przyjĂŞciu morfiny, albowiem dziĂŞki obecnoÂści grup acetylowych w czÂąsteczce posiada charakter bardziej lipofilny, jest lepiej rozpuszczalna w tÂłuszczach, a tym samym Âłatwiej przenika przez barierĂŞ krew-mĂłzg. Heroina w mniejszym stopniu powoduje wystĂŞpowanie nudnoÂści i wymiotĂłw oraz wiĂŞkszym stopniu prowadzi do uspokojenia

Heroina w lecznictwie

Ryzyko rozwiniĂŞcia uzaleÂżnienia w przypadku stosowania heroiny jest bardzo wysokie w porĂłwnaniu do innych pochodnych alkaloidĂłw opium. KorzyÂści lecznicze wynikajÂące z dziaÂłania analgetycznego nie przewyÂższajÂą korzyÂści innych, o wiele bezpieczniejszych zwiÂązkĂłw z tej grupy terapeutycznej, np. fentanylu i jego pochodnych oraz soli morfiny. Z tych powodĂłw heroina nie jest stosowana w lecznictwie. WyjÂątek stanowiÂą Wielka Brytania oraz stan Arizona w USA, gdzie jest zarejestrowana jako Âśrodek leczniczy o ÂściÂśle ograniczonych wskazaniach terapeutycznych.

UzaleÂżnienie
Podgrzewanie heroiny przed iniekcj¹. ZwróÌ uwagê na sine zabarwienie palców za¿ywaj¹cego.

Heroina jest substancjÂą silnie uzaleÂżniajÂącÂą. UzaleÂżnienie od heroiny okreÂśla siĂŞ mianem heroinizmu. Nawet pierwsza dawka moÂże prowadziĂŚ do pojawienia siĂŞ uzaleÂżnienia psychicznego, czyli niemoÂżliwej do opanowania chĂŞci ponownego zaÂżycia, u osĂłb predysponowanych. UzaleÂżnienie psychiczne potĂŞguje siĂŞ wraz ze stosowaniem kolejnych dawek heroiny, szybko dochodzi rĂłwnieÂż do wytworzenia w organizmie uzaleÂżnienia fizjologicznego.

SzybkoœÌ i si³a uzale¿nienia siê jednostki od narkotyku, w tym heroiny, wydaj¹ siê byÌ w du¿ym stopniu zindywidualizowane i zale¿ne od sytuacji ¿yciowej (psychiczno-socjalnej) oraz przyczyny, która sk³oni³a dan¹ osobê do siêgniêcia po narkotyk. Osoby znajduj¹ce siê w trudnej sytuacji uczuciowej, rodzinnej lub zawodowej, dla których narkotyk jest prób¹ ucieczki od rzeczywistoœci i zapomnienia przykrych doznaù, uzale¿niaj¹ siê szybciej. Uzale¿niona osoba stara siê za wszelk¹ cenê zdobyÌ narkotyk bez wzglêdu na obowi¹zuj¹ce normy moralne i prawne (use or die mentality).

Odstawienie heroiny w przypadku uzaleÂżnienia fizycznego powoduje wystÂąpienie reakcji abstynencyjnej, ktĂłra objawia siĂŞ: wymiotami, drÂżeniem miĂŞÂśni, biegunkÂą, bĂłlem koÂści porĂłwnywanym do "Âłamania", zapaÂściÂą i moÂże nawet zakoĂączyĂŚ siĂŞ ÂśmierciÂą.

Heroinizm prowadzi do psychicznej i socjalnej degeneracji cz³owieka uzale¿nionego. Osoba uzale¿niona jest skupiona wy³¹cznie na zdobyciu heroiny, przestaje dbaÌ o wygl¹d, higienê, zdrowie i inne sprawy wymagaj¹ce poœwiêcenia czasu, koncentracji oraz bycia w stanie trzeŸwoœci umys³owej.

Przedawkowanie

Przedawkowanie heroiny, do którego mo¿e dojœÌ w wyniku zastosowania zbyt du¿ej dawki na raz, tej samej dawki po okresie przerwy lub wyj¹tkowo silnie dzia³aj¹cej tzn. dobrze oczyszczonej z zanieczyszczeù heroiny, a tak¿e pêkniêcia w przewodzie pokarmowym torebki po³kniêtej przez przemytnika (body packer, body stuffer)[7], objawia siê miêdzy innymi spowolnieniem pracy serca, zaburzeniami oddychania i utrat¹ przytomnoœci. W przypadkach ciê¿kich zatruÌ heroin¹ mo¿na ostro¿nie stosowaÌ nalokson jako odtrutkê. Przyczyn¹ œmierci jest najczêœciej depresja oœrodka oddechowego w mózgu.

Wp³yw heroiny na ci¹¿ê

Na temat szkodliwoœci heroiny na powstawanie i dojrzewanie komórek rozrodczych mêskich i ¿eùskich nie ma zbyt wielu dostêpnych informacji, natomiast wp³yw heroiny na przebieg ci¹¿y i p³ód jest dobrze udokumentowany.

Do negatywnych efektów wywo³anych stosowaniem heroiny podczas ci¹¿y nale¿¹: poronienie, odklejenie ³o¿yska, obumarcie p³odu, zaburzenia oddychania i wady wrodzone, zaka¿enia oraz opóŸnienie w rozwoju i wzroœcie p³odu. Noworodki matek uzale¿nionych od heroiny maj¹ mniejsz¹ wagê cia³a i wzrost oraz s¹ bardziej nara¿one na nag³¹ œmierÌ podczas snu.

Natychmiast po porodzie lub do kilku dni po nim dochodzi do uwidocznienia zespo³u abstynencyjnego u noworodka, który charakteryzuje siê miêdzy innymi nastêpuj¹cymi objawami: nadpobudliwoœci¹, ci¹g³ym, przeraŸliwym p³aczem, napiêciem miêœniowym, poceniem siê, dr¿eniem, zaburzeniami w oddychaniu, zak³óconym snem, nieprawid³owym ssaniem i po³ykaniem, kichaniem oraz wystêpowaniem wymiotów, biegunek i konwulsji. Zespó³ abstynencyjny u noworodka mo¿e trwaÌ od kilku dni do kilku miesiêcy. Dzieci takie maj¹ póŸniej w wieku szkolnym czêœciej problemy w nauce i zachowaniu ni¿ ich rówieœnicy.

Nag³e zaprzestanie stosowania heroiny przez kobietê w ci¹¿y jest niebezpieczne dla p³odu, szczególnie w pierwszych 3 i ostatnich 3 miesi¹cach ci¹¿y! Grozi poronieniem lub przedwczesnym urodzeniem. Odstawienie heroiny i przejœcie na terapiê metadonem musi odbywaÌ siê pod œcis³¹ kontrol¹ lekarsk¹!

Wykonanie zastrzyku z heroiny na krĂłtko przed porodem jest szczegĂłlnie niebezpieczne ze wzglĂŞdu na ryzyko wystÂąpienia niedotlenienia noworodka.

Kobietom uzaleÂżnionym od heroiny odradza siĂŞ karmienie piersiÂą, albowiem heroina przenika do mleka matki.

Inne aspekty zdrowotne

    * Zaobserwowano, Âże stosowanie heroiny, a takÂże innych narkotykĂłw, w tym tych okreÂślanych mianem soft drugs, przez mÂłode osoby, wyraÂźnie zwiĂŞksza ryzyko pojawienia siĂŞ zaburzeĂą psychicznych i psychozy, ktĂłre najprawdopodobniej nigdy nie ujawniÂłyby siĂŞ i pozostaÂły w formie ukrytej. SzczegĂłlnÂą uwagĂŞ na ten fakt powinny zwrĂłciĂŚ osoby majÂące w rodzinie przypadki chorych na wyÂżej wymienione schorzenia, ze wzglĂŞdu na istniejÂące obci¹¿enie genetyczne.
    * Jednoczesne stosowanie heroiny i legalnych lekĂłw przepisanych przez lekarza lub dostĂŞpnych w aptece bez recepty, daje moÂżliwoœÌ wystÂąpienia groÂźnych dla Âżycia interakcji chemicznych. SpoÂżyty alkohol dodatkowo wzmaga dziaÂłania niepo¿¹dane narkotykĂłw i lekĂłw. Dotychczas zanotowano nastĂŞpujÂące interakcje[4]:
          o blokowanie in vitro unieczynniania heroiny przez kokainĂŞ
          o opóŸnienie rozkÂładu 6-MAM oraz sprzĂŞgania z kwasem glukuronowym spowodowane spoÂżyciem alkoholu, prowadzÂące do wzrostu toksycznoÂści i wystÂąpienia objawĂłw przedawkowania heroiny
          o ostroÂżnoœÌ zleca siĂŞ w przypadku jednoczesnego podawania m.in. benzodiazepin, chloramfenikolu, trĂłjcyklicznych lekĂłw przeciwdepresyjnych, zydowudyny, ranitydyny, probenecydu
          o moÂżliwoœÌ wystÂąpienia ostrych objawĂłw zespoÂłu abstynencyjnego w przypadku przedawkowania naloksonu jako odtrutki[5].
    * DoÂżylne wstrzykiwanie pokÂątnie wyprodukowanej heroiny moÂże ze wzglĂŞdu na obecnoœÌ nierozpuszczalnych w wodzie zanieczyszczeĂą, ktĂłre pozostaÂły tam po procesie produkcji, a czĂŞsto niewidocznych goÂłym okiem, prowadziĂŚ do mechanicznego uszkodzenia Âściany naczyĂą krwionoÂśnych i prowadziĂŚ do zatoru i stanu zapalnego ÂżyÂł. Brak zachowania wymogĂłw sterylnoÂści i obecnoœÌ ciaÂł gorÂączkotwĂłrczych mogÂą wywoÂływaĂŚ owrzodzenia, gorÂączkĂŞ, a nawet wstrzÂąs septyczny. CzĂŞste wkÂłuwanie w Âży³ê pozostawia blizny. Nieprzestrzeganie zasad higieny, niestosowanie igieÂł jednorazowego uÂżytku oraz poÂżyczanie materia³ów potrzebnych do iniekcji, w tym igieÂł i strzykawek moÂże staĂŚ siĂŞ ÂźrĂłdÂłem zakaÂżenia chorobami wirusowymi, takimi jak AIDS i wirusowe zapalenie wÂątroby typu B i C.
    * Osoby, ktĂłre byÂły w przeszÂłoÂści uzaleÂżnione od heroiny (ex-narkomani) powinny zwrĂłciĂŚ uwagĂŞ na istnienie prawdopodobieĂąstwa powrotu do naÂłogu po zastosowaniu opioidowych lekĂłw przeciwbĂłlowych. Taka sytuacja moÂże zaistnieĂŚ na przykÂład podczas wykonywania zabiegĂłw chirurgicznych oraz stomatologicznych. WielokrotnoœÌ podania, duÂży stopieĂą podobieĂąstwa mechanizmu dziaÂłania oraz drogi wprowadzenia leku do ustroju wyraÂźnie zwiĂŞkszajÂą ryzyko. Badania naukowe na zwierzĂŞtach dowodzÂą wystĂŞpowania zmian w metabolizmie tkanki mĂłzgowej spowodowanej uzaleÂżnieniem od narkotyku. MĂłzg ex-narkomana wykazuje przez dÂługi czas, a nawet przez caÂłe Âżycie pacjenta nadwraÂżliwoœÌ (sensybilizacja) na dany narkotyk. Efekt ten jest spowodowany zwiĂŞkszonym wydzielaniem neuroprzekaÂźnika dopaminy w nucleus accumbens, czĂŞÂści mĂłzgu zwiÂązanej z motywacjÂą i nagradzaniem, pod wpÂływem ÂśrodkĂłw uzaleÂżniajÂących takich jak: amfetamina, kokaina, heroina, marihuana i alkohol, przy czym naleÂży zaznaczyĂŚ, Âże kaÂżda z wymienionych substancji wykazuje inny molekularny mechanizm dziaÂłania. DÂługotrwaÂła moÂżliwoœÌ powrotu do uzaleÂżnienia utrudnia pozostawanie w stanie wolnym od stosowania narkotyku (clean), ktĂłry nie jest jednoznaczny ze stanem oczyszczenia organizmu z narkotyku.

"Kompot" (inaczej "odpa³") - otrzymywana domow¹ metod¹ "polska heroina". Wynaleziona przez dwóch studentów chemii z Gdaùska w 1976 roku. "Kompot" ma postaÌ gorzkiej, ¿ó³tobr¹zowej do ciemnobr¹zowej, lekko oleistej cieczy o ciê¿kim, s³odkim zapachu (z wyczuwalnym zapachem octu).

"Kompot", oprĂłcz heroiny, zawiera wiele innych alkaloidĂłw makowych, zwiÂązki budowy roÂślin pochodzÂące ze sÂłomy makowej oraz zanieczyszczenia pochodzÂące z technicznych ÂśrodkĂłw chemicznych uÂżytych do produkcji: amoniak, aceton lub inne rozpuszczalniki, ocet, zanieczyszczenia Âżywicami syntetycznymi. "Kompot" otrzymuje siĂŞ przez ekstrakcjĂŞ alkaloidĂłw opiatowych z wywaru ze sÂłomy makowej, acetylujÂąc je bezwodnikiem octowym na koĂącu procesu.

BroĂą jÂądrowa – rodzaj broni masowego raÂżenia wykorzystujÂącej wewnÂątrz jÂądrowÂą energiĂŞ wydzielanÂą podczas ÂłaĂącuchowej reakcji rozszczepienia jÂąder ciĂŞÂżkich pierwiastkĂłw (uranu i plutonu - broĂą atomowa) lub reakcji termojÂądrowej syntezy lekkich pierwiastkĂłw z wodoru - bomba wodorowa – o sile wybuchu znacznie wiĂŞkszej niÂż broni atomowej. DziĂŞki istnieniu tej broni powstaÂło przekonanie o moÂżliwoÂści pokonania przeciwnika bez uÂżycia ogromnych armii, do zadania duÂżych zniszczeĂą na obszarze przeciwnika wystarczy samolot bombowy, pocisk artyleryjski lub rakieta przenoszÂąca atomowe gÂłowice bojowe.

Czynnikami raÂżenia broni jÂądrowej sÂą:

    * fala uderzeniowa,
    * promieniowanie przenikliwe,
    * promieniowanie cieplne (Âświetlne),
    * skaÂżenie promieniotwĂłrcze,
    * impuls elektromagnetyczny.

SiÂła raÂżenia jest daleko wiĂŞksza niÂż w przypadku konwencjonalnego materiaÂłu wybuchowego -- najwiĂŞksze bomby sÂą zdolne zniszczyĂŚ caÂłe miasta. Bomby atomowe zostaÂły zastosowane dwukrotnie w celach wojennych przez armiĂŞ StanĂłw Zjednoczonych przeciwko japoĂąskim miastom Hiroszima i Nagasaki, w trakcie II wojny Âświatowej. Od tego czasu uÂżyto ich okoÂło 2000 razy, jedynie w ramach testĂłw, przeprowadzanych przez dziesiĂŞĂŚ paĂąstw (USA, ZwiÂązek Radziecki, Wielka Brytania, Francja, ChiĂąska Republika Ludowa, Indie, Pakistan, RPA wspĂłlnie z Izraelem).

Mocarstwami nuklearnymi s¹ Stany Zjednoczone, Rosja, Wielka Brytania, Francja, Chiùska Republika Ludowa, Indie, Pakistan, Korea Pó³nocna i Izrael, którego w³adze nie potwierdzaj¹ ani nie zaprzeczaj¹ tym podejrzeniom. RPA wyprodukowa³a 4 bomby atomowe, lecz po upadku apartheidu jej arsena³ nuklearny zosta³ zdeponowany w Izraelu. Korea Pó³nocna og³osi³a, ¿e posiada arsena³ nuklearny. Próbny ³adunek zosta³ zdetonowany 9 paŸdziernika 2006 o 4.36 czasu polskiego. Eksplozjê przeprowadzono w wyrytej w górach kopalni w prowincji Hamgyong. Jednak wed³ug wielu ekspertów w³adze w Phenianie potrzebuj¹ jeszcze 5-10 lat na prze³amanie technicznych problemów i takie udoskonalenie ³adunku, by móc umieœciÌ go na rakiecie dalekiego zasiêgu. Ukraina mo¿e posiadaÌ g³owice atomowe, które w wyniku pomy³ki nie zosta³y zabrane przez Armiê Radzieck¹. O prace nad budow¹ broni atomowej podejrzewany jest Iran.

Prace nad budowÂą broni atomowej prowadziÂły swego czasu RPA oraz Irak. Przed upadkiem muru berliĂąskiego broĂą atomowa znajdowaÂła siĂŞ takÂże na terenie NRD oraz w pewnym okresie na terenie Polski (patrz: LWP - BroĂą jÂądrowa na terytorium Polski). W okresie zimnej wojny przez krĂłtki czas na Kubie stacjonowaÂły takÂże radzieckie pociski balistyczne.
 Rodzaje broni nuklearnej
Podstawowe rodzaje
Bomba atomowa
Schemat dwĂłch metod detonowania Âładunku jÂądrowego

Bomba atomowa czerpie swojÂą energiĂŞ z reakcji rozszczepienia ciĂŞÂżkich jÂąder atomowych (np. uranu lub plutonu) na lÂżejsze pod wpÂływem bombardowania neutronami. RozpadajÂące siĂŞ jÂądra emitujÂą kolejne neutrony, ktĂłre bombardujÂą inne jÂądra, wywoÂłujÂąc reakcjĂŞ ÂłaĂącuchowÂą.

Nazwa bomba atomowa moÂże byĂŚ mylÂąca, gdyÂż konwencjonalne chemiczne materiaÂły wybuchowe czerpiÂą swÂą energiĂŞ z wiÂązaĂą atomowych a inne rodzaje broni nuklearnej sÂą nie mniej atomowe.

Zasada dzia³ania bomby atomowej polega na wytworzeniu/przekroczeniu w jak najkrótszym czasie masy krytycznej ³adunku j¹drowego. Przekroczenie masy krytycznej zazwyczaj uzyskuje siê na jeden z dwóch sposobów: poprzez po³¹czenie kilku porcji materia³u rozszczepialnego (tzw. metoda dzia³a) lub zapadniêcie materia³u uformowanego w pow³okê (tzw. metoda implozyjna). Po³¹czenie to musi odbyÌ siê szybko by reakcja nie zosta³a przerwana ju¿ w pocz¹tkowej fazie w wyniku rozproszenia energii powstaj¹cej podczas rozszczepiania j¹der, dlatego do po³¹czenia materia³ów rozszczepialnych u¿ywa siê konwencjonalnego materia³u wybuchowego. Reakcja ³aùcuchowa wydziela ogromn¹ iloœÌ energii. Wysoka temperatura i energia produktów rozpadu powoduj¹ b³yskawiczne rozproszenie materia³u rozszczepialnego i przerwanie reakcji ³aùcuchowej. Jako ³adunku nuklearnego przy metodzie dzia³a u¿ywa siê uranu-235, zaœ przy metodzie implozyjnej - plutonu-239.

Z jednego kilograma U-235 moÂżna uzyskaĂŚ do 82 TJ (teradÂżuli) energii. Typowy czas trwania reakcji ÂłaĂącuchowej to 1 μs, wiĂŞc moc wynosi 82 EW/kg.

Bomba wodorowa

Zwana jest te¿ bomb¹ termoj¹drow¹. Zasada dzia³ania bomby wodorowej opiera siê na wykorzystaniu reakcji termoj¹drowej, czyli ³¹czenia siê lekkich j¹der atomowych (np. wodoru lub helu) w ciê¿sze, czemu towarzyszy wydzielanie ogromnej iloœci energii.

PoniewaÂż rozpoczĂŞcie i utrzymanie fuzji wymaga bardzo wysokiej temperatury, bomba wodorowa zawiera Âładunek rozszczepialny (pierwszy stopieĂą), ktĂłrego detonacja inicjuje fuzjĂŞ w Âładunku drugiego stopnia. CiÂśnienie uzyskane z pierwszego stopnia kompresuje drugi stopieĂą, otoczony pÂłaszczem ze zuboÂżonego uranu. JednoczeÂśnie zawarty wewnÂątrz rdzeĂą ze wzbogaconego uranu w wyniku implozji osiÂąga masĂŞ krytycznÂą i staje siĂŞ bardzo silnym ÂźrĂłdÂłem neutronĂłw. W tych warunkach w wodorowo-helowym paliwie rozpoczyna siĂŞ niezwykle szybki i gwaÂłtowny proces fuzji jÂąder, dziĂŞki czemu w bardzo krĂłtkim czasie emitowana jest energia wielokrotnie przekraczajÂąca tÂą uzyskanÂą z pierwszego stopnia.

£adunki drugiego stopnia mog¹ byÌ ³¹czone w prawie dowolnej iloœci i wielkoœci (jedna reakcja fuzji inicjuje nastêpn¹). To, jak i brak ograniczenia przez masê krytyczn¹ oraz znacznie wiêksza ni¿ w przypadku ³adunków rozszczepialnych wydajnoœÌ, umo¿liwiaj¹ budowê broni o mocy daleko wiêkszej ni¿ w przypadku zwyk³ej bomby atomowej.

Brudna bomba

Brudna bomba to okreœlenie na rodzaj broni radiologicznej, której dzia³anie polega na rozrzuceniu materia³u radioaktywnego na du¿ej przestrzeni za pomoc¹ konwencjonalnej eksplozji. Powoduje to ska¿enie promieniotwórcze terenu. Ze wzglêdu na ³atwoœÌ konstrukcji takiej bomby, znaczn¹ dezorganizacjê funkcjonowania du¿ych aglomeracji oraz bardzo du¿e koszty usuwania materia³ów promieniotwórczych istnieje niebezpieczeùstwo u¿ycia ich przez organizacje terrorystyczne.

Zaawansowane konstrukcje

Bomba neutronowa

Bomba neutronowa to specjalny rodzaj bomby termojÂądrowej, pozbawionej ekranu odbijajÂącego neutrony, w ktĂłrej energia powstaje w wyniku reakcji syntezy deuteru z trytem. SiÂła jej wybuchu jest relatywnie niewielka. MaÂłe jest rĂłwnieÂż skaÂżenie promieniotwĂłrcze terenu. Czynnikiem ra¿¹cym jest promieniowanie przenikliwe – neutronowe (szybkie neutrony – stÂąd nazwa), przenikajÂące przez materiĂŞ (w tym opancerzenie), ale zabĂłjcze dla Âżywych organizmĂłw.

Bomba kobaltowa

Bomba kobaltowa zawiera w os³onie kobalt, który pod wp³ywem wytwarzanych przez ³adunek neutronów przekszta³ca siê w izotop Co-60, silne i trwa³e (okres pó³rozpadu 5,26 lat) Ÿród³o promieniowania gamma. G³ównym celem jest ska¿enie terenu, by uczyniÌ go niezdatnym do zasiedlenia. Zamiast kobaltu dodatkiem mo¿e byÌ z³oto, które pozostanie radioaktywne przez okres kilku dni, oraz tantal i cynk (kilka miesiêcy). Jedna bomba kobaltowa zosta³a zdetonowana przez Brytyjczyków. Test jednokilotonowej bomby nie powiód³ siê.

Historia broni jÂądrowej

    * Eksplozja prĂłbna:
          o 16 lipca 1945 – pustynia w stanie Nowy Meksyk (USA), miejsce prĂłby nazywano nieoficjalnie Jornada del Muerto (Podró¿ UmarÂłego);
    * UÂżycie bojowe:
          o 6 sierpnia 1945 – Hiroszima (bomba Little Boy);
          o 9 sierpnia 1945 – Nagasaki (bomba Fat Man).

BroĂą jÂądrowa w kulturze

Zimna wojna toczona poprzez Stany Zjednoczone oraz ZSRR, przyczyni³a siê do powstania wizji zag³ady ludzkoœci lub upadku cywilizacji na skutek dojœcia do konfliktu nuklearnego pomiêdzy tymi dwoma paùstwami. W tej globalnej wojnie atomowej dokonano by tak wielu eksplozji bomb atomowych, ¿e efektem rozpylenia du¿ych iloœci py³ów w górnych warstwach atmosfery by³aby zima nuklearna. W czasach zimnej wojny, w USA strach przed nuklearnym atakiem ze strony Zwi¹zku Radzieckiego by³ ogromny, powsta³ nurt ukazuj¹cy upadek cywilizacji. Z tego nurtu wywodz¹ siê filmy z serii Mad Max, Terminator, Nazajutrz, Wys³annik przysz³oœci, Watchmen: Stra¿nicy oraz gry Fallout. Paranoiczne lêki zwi¹zane z zimn¹ wojn¹ doskonale pokaza³ Stanley Kubrick w filmie "Doktor Strangelove, lub jak przesta³em siê martwiÌ i pokocha³em bombê" z roku 1963. W literaturze powsta³y liczne opowiadania fantastyczne dotycz¹ce tego tematu jak: Ostatni Brzeg, Deus Irae.

ArsenaÂł nuklearny Âświata

    * od 1945 - USA - 10.000 gÂłowic
    * od 1949 - Rosja - 16.000
    * od 1952 - Wielka Brytania - 160
    * od 1960 - Francja - 350
    * od 1964 - Chiny - 200
    * od 1974 - Indie - 160
    * od 1979 - Izrael - 150
    * od 1998 - Pakistan - 50
    * od 2006 - Korea Pó³nocna - 15

NajpotĂŞÂżniejsza bomba atomowa

     Osobny artykuÂł: Car Bomba.

Najpotê¿niejsz¹ bomb¹ atomow¹ by³a Car Bomba (inaczej Tzar lub Big Iwan). Eksplozji dokona³ Zwi¹zek Radziecki 30 paŸdziernika 1961 r. na wyspie Nowa Ziemia po³o¿onej na Morzu Arktycznym, na pó³nocnych kraùcach obecnej Rosji. By³a to jednostopniowa bomba termoj¹drowa, czyli oparta na pojedynczej fazie syntezy lekkich j¹der atomowych, zainicjowanej detonacj¹ j¹drow¹. Mia³a moc 58 megaton czyli w przybli¿eniu 4000 bomb zrzuconych na Hiroszimê. Mimo ¿e zmniejszono jej moc ze wzglêdów bezpieczeùstwa (Car Bomba zaprojektowana zosta³a jako broù trójfazowa i mog³a ona osi¹gn¹Ì nawet 150 megaton, ale wówczas obszar objêty zniszczeniami, mimo du¿ego odosobnienia, obj¹³by kilka wiêkszych miast pó³nocnej Rosji, a opad radioaktywny zagrozi³by ca³ej Europie, tote¿ zrezygnowano z trzeciej fazy rozszczepiania), czêœÌ skalistych wysepek, w których otoczeniu dokonano detonacji, wyparowa³a, a sam wybuch by³ odczuwalny nawet na Alasce. Bomba ta nazywana by³a tak¿e z³owieszczo "Zabójc¹ Miast". Bomba mog³aby zniszczyÌ miasto wielkoœci Londynu.

nie wiem co to jest ale wezmĂŞ pó³ kilo 

dobre aÂż sobie zgraÂłem aby spokojnie doczytaĂŚ

powiesc sie zrobila

 ;DBreakdance (pierwotna nazwa breakin' lub bboying) – rodzaj taĂąca, wymagajÂący dobrych predyspozycji fizycznych, kondycji oraz wysokiego poczucia rytmu. Osoba taĂączÂąca breakdance to b-boy/biboj (mĂŞÂżczyzna) lub b-girl/bigerl (kobieta). Nazwa ta powstaÂła od sÂłowa "breakboy", gdyÂż pierwsi tancerze taĂączyli do tzw. breakbeatĂłw. Po raz pierwszy sÂłowa bboy uÂżyÂł DJ Kool Herc na jednej z miĂŞdzyblokowych imprez. Taniec ten narodziÂł siĂŞ w 1969 roku w Bronksie, dzielnicy Nowego Jorku. Polega on na wykonywaniu ewolucji akrobatycznych, po³¹czonych z czystym, rytmicznym taĂącem, tworzÂąc w ten sposĂłb nierozerwalnÂą caÂłoœÌ.Ruchy w bboyingu dzielimy na cztery podstawowe elementy – toprock, power moves, freeze i footwork.
Bboy, Nowy Jork

Toprock – dynamiczne kroki taneczne ³¹czone z gestykulacjÂą, tworzÂące wraÂżenie "mowy ciaÂłem". Toprock jest wstĂŞpem do kaÂżdego wyjÂścia na parkiet. Aby dobrze wykonywaĂŚ top-rock, trzeba przede wszystkim wykonywaĂŚ go dynamicznie, umieĂŚ improwizowaĂŚ i mieĂŚ wyczucie rytmu. Podstawowe rodzaje toprocka:

    * Indian Crosover (Indian Rock)
    * Apache
    * Salsa Step
    * Latino Rock
    * Bounce Roller Skate Step

Power moves – figury rotacyjne. NajwaÂżniejsza, najefektowniejsza oraz najtrudniejsza czêœÌ breakingu. WymagajÂą one jednak duÂżej sprawnoÂści fizycznej ze wzglĂŞdu na ich wysoce akrobatyczny charakter. WymagajÂą jednoczeÂśnie siÂły, gibkoÂści, kondycji, poczucia ciaÂła w przestrzeni oraz zaangaÂżowania i szczegĂłlnie umiejĂŞtnoÂści samoasekuracji. G³ówne powery to:

    * Backspin ("bÂączek")
    * Headspin ("baĂąka")
    * Drill ("Âśruba")
    * 1990 ("dziewiÂątka")
    * Swipes
    * Windmill ("bary")
    * Baby Windmill / Munchmills
    * Flare ("thomasy")
    * Crickets / Jack Hammers ("skorpion")
    * Zegary ("thomasy ze z³¹czonymi nogami")
    * AirSwipe ("twisty")
    * 2000 ("dziewiÂątka na dwĂłch rĂŞkach")
    * Rubberband ("sprĂŞÂżynki raz po razie")
    * Head slide ("Âślizg na gÂłowie")
    * Elbow spin ("krĂŞcenie sie na Âłokciu")
    * Worm ("fala")


Freeze – figura statyczna, polegajÂąca na "zastygniĂŞciu" w konkretnej pozycji na kilka sekund:

    * Baby Freeze Open
    * Baby Freeze Close
    * Chair Freeze
    * Turtle Freeze
    * Air Baby
    * Air Jordan
    * Shire Freeze
    * Tilting Tower Freeze
    * Hollow Back
    * Ninja Freeze
    * Plank Freeze
    * Hi Plank
    * One Hand Crutch / Flo Freeze

Drop (Go down) – przejÂścia z toprock do footwork, waÂżne kroki pozwalajÂące na pÂłynne przejÂścia miĂŞdzy tymi elementami, zachowujÂące ciÂągÂłoœÌ tanecznÂą:

    * Half Swipe
    * Front Swipe
    * Back Swipe
    * Cross Swipe
    * Knee Drop
    * W
    * Cork Screw

Footwork – kroki taneczne, najczĂŞÂściej wykonywane z pozycji przysiadu podpartego. Aby dobrze wykonywaĂŚ zarĂłwno footwork jak i inne figury, trzeba wypracowaĂŚ flow czyli pÂłynnoœÌ ruchĂłw. SÂłowem – nie wystarczy nauczyĂŚ siĂŞ konkretnego ruchu, aby go dobrze wykonywaĂŚ, naleÂży jeszcze wykonywaĂŚ go pÂłynnie i bardzo dynamicznie. Postawowe rodzaje footworkĂłw:

    * Six Step
    * Four Step
    * Three Step
    * Baby Love
    * C.C.
    * Bounce C.C.
    * Baby Swipes
    * Bicycle Pumps
    * Scrambles

Nale¿y pamiêtaÌ, ¿e ruchy mo¿na tworzyÌ samemu, odpowiednio interpretuj¹c muzykê, dlatego w breakingu nie ma œcis³ych ograniczeù, co odró¿nia go od wielu stylów taùca.

Rywalizacja [edytuj]

Nieod³¹cznym elementem kultury breakdance s¹ specyficzne formy rywalizacji w tym taùcu. Obok klasycznego pokazu solowego, lub grupowego ocenianego przez sêdziów istniej¹ jeszcze:

Bitwa OkreÂślana teÂż jako "batelka" (od ang. battle), lub "kontest". Naprzeciw siebie stajÂą dwaj tancerze, lub dwie grupy i starajÂą siĂŞ nawzajem "pokonaĂŚ" w wykonywanych trikach. Liczy siĂŞ zarĂłwno technika, jak i wyczucie rytmu. Przeciwnicy czĂŞsto wchodzÂą ze sobÂą w specyficznÂą interakcjĂŞ gestĂłw – ruchami ciaÂła, rÂąk i twarzy okazujÂą sobie nawzajem wyÂższoœÌ, przeÂśmiewczoœÌ, lekcewaÂżenie, a w skrajnych przypadkach nawet pogardĂŞ i gesty obraÂźliwe, jednak najwaÂżniejsza zasada bitwy brzmi: nie wolno dotkn¹Ì przeciwnika. BitwĂŞ moÂże oceniaĂŚ sĂŞdzia lub publicznoœÌ. CzĂŞsto wygrana nie zaleÂży od rzeczywistych umiejĂŞtnoÂści, lecz od odpowiedniego zaprezentowania siĂŞ i improwizacji, a co za tym idzie zdobycia sympatii publiki/sĂŞdziĂłw.

Kó³eczko Jest to bardziej forma tanecznego wy³adowania ni¿ rywalizacji. Tancerze tworz¹ kó³ko, a na jego œrodek wychodzi ka¿dy, kto chce wyjœÌ i prezentowaÌ swoje umiejêtnoœci. Jeœli ktoœ czuje siê w kó³eczku doœÌ pewnie, mo¿e wybraÌ sobie przeciwnika i gestami daÌ mu do zrozumienia, ¿e chce bitwy, wtedy pozostali tancerze zamieniaj¹ siê w publicznoœÌ, która bitwê ocenia. Po angielsku : "cypher" (wym. sajfer).

Muzyka [edytuj]

Pierwotnie muzyk¹ do breaka by³ funk, dziœ oprócz funku taùczy siê g³ównie do muzyki elektronicznej breakbeat, electro b¹dŸ rapu. Przy czym nale¿y dodaÌ, ¿e wspó³czesna, zepsuta forma rapu, pozbawiona wyrazistego rytmu, funkowych nalecia³oœci i nastawiona na komercyjnego odbiorcê nie nadaje siê do taùczenia breaka. Najlepsze do tego s¹ utwory z lat 80. i 90.

PoczÂątki [edytuj]

Bboying mia³ swój pocz¹tek w dzielnicy Bronx, w Nowym Jorku. Powsta³ on od tzw. Uprock Battles (bitwy uprockowe) uprawianych przez tamtejsze gangi. Uprock polega pokazywaniu ró¿nych gestów i póz pod adresem przeciwnika (np. markowaniu uderzeù, kopniêÌ itp.). Uprock nastêpnie przekszta³ci³ siê w toprock (du¿¹ inspiracj¹ by³ taniec i muzyka Jamesa Browna). PóŸniej powsta³y kroki w parterze (footwork/floorrock) i szybsze, skomplikowane figury (powermoves). W³aœciwa forma breaka to zas³uga g³ównie grup Rock Steady Crew i New York City Breakers. Break dance czerpa³ i czerpie, przekszta³caj¹c na swoj¹ mod³ê kroki i figury, z ró¿nych taùców i dyscyplin, np.: capoeira, salsa, akrobatyka i inne.

PoczÂątki w Polsce [edytuj]

Najwczeœniej w Polsce (1987 rok) pojawi³a siê grupa Scrap Beat i przez ponad dekadê wyznacza³a standardy w technicznym opanowaniu breaka, g³ównie figur si³owych (power moves). Nie potrafili im dorównaÌ nawet s³ynni Flying Steps. B³êdem w funkcjonowaniu grupy w póŸniejszym okresie by³ brak aktywnego udzia³u w ¿yciu podziemnej sceny breakdance i skupienie siê jedynie na komercyjnych wystêpach.


Hip-hop – ruch kulturowy i gatunek muzyczny powstaÂły w Nowym Jorku w Stanach Zjednoczonych we wczesnych latach 70. XX wieku, zainicjowany przez AfroamerykanĂłw i LatynosĂłw[1][2]. Cztery g³ówne elementy hip-hopu to rapowanie, graffiti, taniec breakdance i DJing[3]. PozostaÂłe elementy to moda i slang hip-hopowy oraz beatbox. Od momentu powstania w nowojorskiej dzielnicy Bronx hip-hop rozprzestrzeniÂł siĂŞ na caÂłym Âświecie


bboy/bgirl (czytaj:'biboj/bigerl') oznacza: breakboy/girl, beatboy/girl, bronxboy/girl jest to osoba taĂączÂąca bboying (Breakdance). OkreÂślenie bboy powstaÂło w latach '80 na bronx'ie, nazywano tak osoby taĂączÂące m.in. na imprezach dj Kool Herc'a, uwaÂżanego za ojca chrzestnego kultury hip-hop, w nietypowy sposĂłb, wykonujÂąc toprock, a w dalszych etapach rozwoju bboyingu rĂłwnieÂż footwork i resztĂŞ elementĂłw.

i hu hu

Najlepsze, ze final fantasy 14 bedzie online
To bedzie chyba mierwsze mmorpg na ps3 (z wyjÂątkiem angels love oO).Wiem, ze byly rozmowy blizzarda i micro$zitu zeby zrobic wow'a na xboxa, ale nie wyszÂło.

P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
PP
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
PP
P
P

P
P
P
P
U
U
U
U
U
U
U
U
U
U
U
U
U
U
U
U
U
U
M
M
M
M
M
MM
M
MM
M
M
M
M
M
M
MM
M
P
P
P
P
P
PP
P
P
P
PI
I
I
I
I
I
II
I
I
I
N
N
N
N
N
NN
N
N
N
J
J
J
J
J
J
JJ
JU
U
UU
U
U
U
UU
U
U
U
U
UM
M
M
M
M
MM
M
M
M
M
M
P
P
P
P
P
P
PP
PP
P
I
I
I
I
I
II
I
I
I
II
I
I
I

II
I
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
L
L
L
L
L

L
L
L
L
L
L
L
OO
O

OO

O
O
O
O
O
O
O
O
OO
O

OO
O
O
O
O
P
P
PP
PP
P

P
P
P
PP
P
P

P
P
P

P
P
P
P
P
P
P

P
P
P
P

P
P

P


















L
L
L
L
L
L
L
LO
O
O
O
O
O
O
O
OO
OO

OO
O
O
O
OP
P
P
PP
P
P
P
P
PP
P
P
P